Niebawem 8 marca. Przypominamy 8 wywiadów z niezwykłymi kobietami i zachęcamy do lektury w dniu ich święta!

Katarzyna Bonda, najpopularniejsza autorka powieści kryminalnych w Polsce, mówi o zbrodni, która wynika z lęku, tajnikach pracy powieściopisarza i zmianach społecznych, które są ważne dla przyszłych pokoleń kobiet. CZYTAJ ROZMOWĘ

         

Kinga Dębska, reżyserka, scenarzystka, pisarka, mówi o wpływie dzieciństwa na tworzoną sztukę, relacjach miedzy reżyserem i postacią oraz o roli rodziny w życiu człowieka. CZYTAJ ROZMOWĘ

 

Agnieszka Duczmal, najsłynniejsza polska dyrygentka, mówi o radościach dyrygenta, specyfice pracy z orkiestrą kameralną i wielkiej karierze kobiety w świecie zdominowanym przez mężczyzn. CZYTAJ ROZMOWĘ

  

Elżbieta Dzikowska, podróżniczka i pisarka, mówi o walorach Polski, podróżach dalekich i bliższych oraz o Tonym Haliku. CZYTAJ ROZMOWĘ

 

Prof. Magdalena Fikus, biolog, biochemik, propagatorka i popularyzatorka nauki, mówi o tajnikach genetyki, granicach poznania oraz o tym, czy nauka okiełzna raka. CZYTAJ ROZMOWĘ

     

Marta Frej, graficzka, mówi o inspiracji, reakcji społeczneji i o warsztacie twórczym.  CZYTAJ ROZMOWĘ

 

Halina Górka-Grabowska, żołnierka, partyzant, szpieg. Urodziła się nieco ponad rok po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Mówi o wojennych losach i pomocy tym, z którymi związało ją braterstwo broni i bój o ojczyznę. CZYTAJ ROZMOWĘ

 

Prof. Ewa Łętowska, polska prawniczka, specjalistka w zakresie prawa cywilnego, profesor nauk prawnych, mówi o złych ustawach, aberracji trójpodziału władzy i o tym, dlaczego zgasł zapał protestujących w obronie konstytucji.

CZYTAJ ROZMOWĘ

 

Skąd się wziął Dzień Kobiet

To coroczne święto obchodzone jest 8 marca od 1910 roku. Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych w Ameryce Północnej i Europie. Pierwsze obchody Narodowego Dnia Kobiet odbyły się 28 lutego 1909 r. w Stanach Zjednoczonych. Wersja, jakoby miały one upamiętniać odbywający się rok wcześniej nowojorski strajk pracownic przemysłu odzieżowego przeciwko złym warunkom pracy i śmierć 126 z nich zamkniętych tam przez właściciela, nie znajduje potwierdzenia w źródłach. Prawdopodobnie doszło do pomieszania faktów, gdyż 8 marca 1908 roku na ulicach Nowego Jorku odbył się marsz 15 tys. pracownic zakładów odzieżowych (upamiętniających z kolei podobny marsz z 1857 roku), domagających się praw politycznych i ekonomicznych dla kobiet. Zainspirowane tym marszem pracownice zakładów odzieżowych (głównie imigrantki) podjęły trzymiesięczny strajk zimą na przełomie 1909 i 1910 roku przeciwko wyzyskującym je właścicielom fabryk, tzw. „Powstanie dwudziestu tysięcy”. Do pożaru natomiast doszło w nowojorskiej fabryce tekstyliów Triangle Shirtwaist 25 marca 1911 roku. Zginęło wtedy 146 osób (129 kobiet i 17 mężczyzn), z czego w większości ofiarami były żydowskie i włoskie imigrantki, w wieku od czternastu do czterdziestu ośmiu lat. Jedną z przyczyn tak dużej liczby ofiar było zamknięcie przez właścicieli większości wyjść z budynku, w tym na zewnętrzne klatki schodowe – powszechnie stosowana praktyka w tamtym czasie, mająca na celu uniemożliwienie dostania się na teren zakładu osób niepowołanych oraz kradzieży. W konsekwencji dwaj właściciele stanęli przed sądem oskarżeni o zabójstwo pierwszego i drugiego stopnia. Wydarzenie to przyczyniło się do powstania kilku komitetów i stowarzyszeń mających na celu poprawę bezpieczeństwa w publicznych zakładach pracy.

W 1910 roku Międzynarodówka Socjalistyczna w Kopenhadze ustanowiła obchodzony na całym świecie Dzień Kobiet, który służyć miał krzewieniu idei praw kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet. W konferencji udział wzięło ponad 100 uczestniczek z 17 krajów, w tym trzy kobiety po raz pierwszy wybrane do Parlamentu Fińskiego. Ustanowienie Dnia Kobiet zostało przyjęte w drodze anonimowego głosowania, bez ustalania dokładnej daty jego obchodów.

19 marca 1911 roku po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii. Domagano się prawa kobiet do głosowania i obejmowania stanowisk publicznych, praw kobiet do pracy i szkoleń zawodowych oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy. 25 marca tego roku wiele robotnic zginęło w pożarze fabryki Triangle Shirtwaist.

W latach 1913 i 1914 podczas Międzynarodowego Dnia Kobiet odbyły się demonstracje antywojenne. Tego dnia święto było obchodzone po raz pierwszy w Rosji. Wiece odbywały się tam w ostatnią niedzielę lutego wg kalendarza juliańskiego. Dzień Kobiet obchodzony był również w innych krajach.

W czwartek 8 marca 1917 (23 lutego 1917 roku wg kalendarza juliańskiego) kobiety w Rosji zorganizowały strajki i protesty pod hasłem „chleb i pokój” rozpoczynając rewolucję lutową. Cztery dni później abdykował car, a rząd tymczasowy przyznał kobietom prawa wyborcze.

Po rewolucji październikowej, feministka bolszewicka Aleksandra Kołłontaj przekonała Lenina do ustanowienia 8 marca oficjalnym świętem w Rosji. Stało się tak, ale do 1965 roku był to normalny dzień pracy. 8 maja 1965 roku dekretem Prezydium ZSRR Międzynarodowy Dzień Kobiet ustanowiono dniem wolnym od pracy „w celu upamiętnienia zasług kobiet sowieckich w budowie komunizmu, w obronie ojczyzny podczas wielkiej wojny ojczyźnianej, ich heroizm i bezinteresowność na froncie i na tyłach, a także w celu zaznaczenia dużego wkładu kobiet w umacnianie przyjaźni między narodami i walkę o pokój”.

Źródło: „Magazyn Teraz Polska”, Wikipedia