Polak – polska marka eksportowa

Polacy mieszkający za granicą – kiedyś głównie tania siła robocza, rzesze ludzi pracujących „na czarno”, zadowalających się niewielkimi stawkami i byle jakimi posadami. Dziś sumienni i rzetelni pracownicy, nierzadko dobrze wykształceni, posiadający wysokie kwalifikacje. Przedsiębiorczy, chętnie angażujący się w działania na rzecz lokalnej społeczności, odnoszący sukcesy. Ta zmiana wizerunku nie była łatwa i trwała wiele lat. Pracowaliśmy na nią wszyscy. Zarówno Polacy mieszkający w kraju, jak i miliony naszych rodaków rozsianych po całym świecie. Kreatywni, przebojowi, otwarci, gotowi na zmiany, dobrze wykształceni i pozbawieni kompleksów. Wspólnie kształtujemy wizerunek Polski na arenie międzynarodowej.

To właśnie w celu uhonorowania osób, które swoją codzienną działalnością promują Polskę na świecie, rokrocznie organizowany Polak – polska marka eksportowa Promocja Polski za granicą to nie tylko promocja polskich produktów i usług. Według zgodnych opinii największym potencjałem naszego kraju są jego obywatele. To właśnie my, Polacy, jesteśmy najskuteczniejszymi ambasadorami marki Polska w kraju i na świecie. jest Konkurs „Wybitny Polak”. To wyraz podziękowania tym, którzy swoim dorobkiem, swoimi osiągnięciami, postawą oraz zachowaniem w znaczący sposób przyczyniają się do wzmocnienia wizerunku Polski. Konkurs jest wyjątkową okazją do przybliżenia Polakom mieszkającym w kraju sylwetek wybitnych rodaków, którzy są znani i szanowani na emigracji, zaś dla nas często pozostają anonimowi.

Zagraniczne edycje Konkursu „Wybitny Polak” to prawdziwe galerie osobowości. Wśród laureatów znajdziemy przedstawicieli różnych dziedzin, jak i różnych pokoleń. W gronie zwycięzców spotykają się więc m.in. Artur Ciesielski – wybitny młody chemik, który uczestniczy w grantach badawczych o światowym zasięgu i zyskuje coraz większe uznanie światowych autorytetów (laureat w kategorii Młody Polak we Francji, 2015 r.), Witold-K (Wit Leszek Kaczanowski) – w światowej sztuce znany jako artysta malarz, grafik, rzeźbiarz i fotograf (laureat w kategorii Kultura na Zachodnim Wybrzeżu USA, 2015 r.), o. Łucjan Królikowski, który w czasie II wojny światowej uratował 150 dzieci podczas likwidacji obozów w Tanzanii (wyróżniony nagrodą specjalną w Nowym Jorku, 2015 r.).

Wszystkich laureatów Konkursu „Wybitny Polak” łączą nie tylko dokonania i sukcesy, jakie odnoszą w reprezentowanych dziedzinach, ale i działalność na rzecz Polonii. To osoby aktywnie uczestniczące w życiu polonijnym, które swoje doświadczenie i energię wykorzystują do promocji Polski i Polaków w krajach, w których mieszkają. Marian Blicharz, laureat Konkursu „Wybitny Polak” we Francji (w kategorii Kultura, 2015 r.), muzyk, kompozytor i dyrygent, mieszka za granicą od 1957 r. Pięćdziesiąt osiem lat swojego pobytu na emigracji poświęcił popularyzowaniu polskiej muzyki we Francji, prowadząc chór, organizując liczne koncerty czy wydając w największych francuskich firmach fonograficznych płyty z polską muzyką ludową. Aktywnie na rzecz Polaków działa również Monika Sokół-Rudowska, laureatka norweskiej edycji Konkursu (kategoria Nauka, 2011 r.). W celu przybliżenia Norwegom polskiej kultury i sztuki wykorzystuje wyniki własnych badań nad polską emigracją.

Laureaci zagranicznych edycji Konkursu „Wybitny Polak” aktywnie działają w swoich lokalnych społecznościach. Podejmują się integracji Polonii z mieszkańcami nowych ojczyzn. W tym roku francuska kapituła Konkursu za działalność na rzecz polsko-francuskiej współpracy notarialnej wyróżniła Gillesa Krowickiego, a na Zachodnim Wybrzeżu USA Waldemar Priebe odebrał nagrodę w kategorii Nauka za organizację przedsięwzięć łączących Polskę i USA w dziedzinie kultury, nauki, badań i rozwoju. – Praca na rzecz promocji kraju rodzi się naturalnie. Zawsze starałem się pomagać innym w potrzebie. Zarówno ludziom, jak i instytucjom. Przede wszystkim Polsce. Uważam to za swój obowiązek, jednocześnie zachęcając do współpracy kolegów po obu stronach Atlantyku – podkreśla Priebe, prezes Oddziału Teksańskiego Fundacji Ko- ściuszkowskiej, który działa w jej nowojorskich strukturach jako członek zarządu, współpracuje z przedstawicielami Ambasady RP w Waszyngtonie i Konsulatu Generalnego RP w Los Angeles.

Zarówno dla Polaków nagradzanych w kraju, jak i w edycjach zagranicznych tytuł Wybitnego Polaka jest znaczącym wyróżnieniem, będącym świadectwem uznania ich zawodowych osiągnięć. – Moja pasja życiowa stała się pracą zawodową. Czuję się bardzo szczęśliwy, że zostałem doceniony za to, co po części jest moim hobby. Od zawsze staram się motywować m.in. moich studentów, aby szli drogą pasji i starali się robić to, w czym czują się spełnieni. Nagroda jeszcze bardziej utwierdziła mnie w przekonaniu o słuszności takiego podejścia – mówi Tomasz Opasiński, laureat w kategorii Młody Polak na Zachodnim Wybrzeżu USA w 2015 r.

W zagranicznych edycjach Konkursu mogą wziąć udział osoby polskiego pochodzenia oraz polscy obywatele na stałe mieszkający poza granicami Polski. Laureaci zagranicznych edycji wybierani są w pięciu kategoriach: Nauka, Kultura, Biznes, Osobowość i Młody Polak. Obecnie Konkurs przeprowadzany jest w Stanach Zjednoczonych (w Nowym Jorku, Chicago i Los Angeles), Wielkiej Brytanii, Francji i Norwegii. Grono kandydatów do nagrody głównej tworzą również laureaci konkursów Polak Roku w Belgii oraz Polonus Roku w Holandii. W jednej z edycji mieliśmy również finalistę z Singapuru – prof. Wiesława L. Nowińskiego. Wciąż podejmowane są działania, by nadchodzące edycje plebiscytu odbywały się w kolejnych państwach, w których Polonia jest nie tylko liczna, ale i aktywna. Trwają konsultacje z partnerami w Kanadzie, Niemczech, Austrii oraz Hiszpanii.

Za przeprowadzenie Konkursu w poszczególnych krajach odpowiadają Komitety Organizacyjne, utworzone przez lokalne organizacje polonijne. To one ogłaszają Konkurs, zajmują się rozpowszechnianiem informacji wśród Polaków, przyjmują zgłoszenia i organizują posiedzenia jury, które dokonuje wyboru zwycięzców. Komitety wyłaniają – spośród reprezentantów miejscowych środowisk polonijnych – członków Komisji Ekspertów (Kapituły), której zadaniem jest ocena kandydatur zgłoszonych do Konkursu oraz wybór laureatów. Do prac w Komisji zapraszane są osoby cieszące się uznaniem i autorytetem, mające duże doświadczenie oraz wiedzę odnośnie działalności naszych rodaków w danym kraju. Pełna reprezentacja środowisk polonijnych w pracach tego gremium gwarantuje dokonanie rzetelnej oceny kandydatur oraz obiektywnego wyboru laureatów. Rangę Konkursu oraz prestiż nagrody dodatkowo umacniają polskie placówki dyplomatyczne, których znajomość miejscowych środowisk jest nieoceniona. Patronat ambasadora lub konsula daje nam pewność, że zarówno na etapie organizacji, jak i wyboru laureatów wszystko odbywa się zgodnie z przyjętymi zasadami Konkursu, a nagroda trafia do osób, które swymi dokonaniami i postawą najbardziej na to zasługują. W tym roku organizację Konkursu „Wybitny Polak” wspierają Konsulaty RP w Nowym Jorku, Chicago, Los Angeles, Edynburgu oraz Ambasady RP w Norwegii, Wielkiej Brytanii oraz we Francji.

W sześciu dotychczasowych edycjach Konkursu „Wybitny Polak” wyłoniono ponad 80 laureatów. W ciągu ostatnich lat plebiscyt na stałe wpisał się do kalendarza życia Polonii, a tym samym stał się czynnikiem jeszcze bardziej integrującym Polaków mieszkających poza granicami naszego kraju.

Konkurs „Wybitny Polak” odbywa się zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Krajowa edycja przeprowadzana jest bezpośrednio przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego i połączona organizacyjnie z Konkursem „Teraz Polska”. Kandydatów do nagrody rekomendują członkowie Kapituły oraz różnego rodzaju organizacje społeczne i samorządowe, współpracujące w tym zakresie z Fundacją.

Spośród laureatów wszystkich zagranicznych edycji regionalnych oraz kandydatur wskazanych przez organizacje krajowe Kapituła Konkursu „Teraz Polska” dokonuje ostatecznie wyboru laureatów Konkursu „Wybitny Polak na Świecie”. Dotychczas nagrodzono osoby, których działalność i osiągnięcia zyskały międzynarodowe uznanie. Nie ulega wątpliwości, że wśród wybitnych osiągnięć, o których usłyszał cały świat, można wymienić stworzenie szczepionki przeciwko wirusowi polio czy operację przeszczepienia twarzy. Nic więc dziwnego, że pierwszymi laureatami Konkursu zostali prof. Hilary Koprowski (2010 r.) oraz prof. Maria Siemionow (2011 r.). Kolejny rok potwierdził, że polscy naukowcy zasługują na najwyższe wyróżnienia. W 2012 r. do grona Wybitnych Polaków dołączył mieszkający od lat w Singapurze prof. Wiesław L. Nowiński – wynalazca i wizjoner, twórca elektronicznych atlasów mózgu. Laur przyznany w kolejnej edycji to wyraz uznania dla geniuszu ludzkiego talentu. W 2013 r. nagrodzony został Rafał Olbiński – malarz i grafik, który zdobył ogromne uznanie na całym świecie, a jego plakaty i ilustracje ukazują się na łamach takich czasopism, jak „Newsweek”, „Time”, „Businessweek”, „New York Times”, „Der Spigel” i „Stern”, a obrazy – w najlepszych galeriach w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Francji, Niemczech, Włoszech, Meksyku i Polsce.

Przez wiele lat szerzono na świecie krzywdzące stereotypy na temat Polaków. Dziś sytuacja się zmieniła, tak jak zmieniły się przyczyny emigracji, wykształcenie i umiejętności językowe naszych rodaków. Dla wielu Polaków wyjeżdżających z kraju i mieszkających za granicą nie istnieje bariera językowa czy edukacyjna. Również różnice kulturowe nie są dziś dla nich przeszkodą. W pełni uczestniczą w życiu społecznym. Są ambitni, pracowici i skuteczni. Swoimi dokonaniami odczarowują wizerunek rodaków, zadają kłam obiegowym opiniom o polskich imigrantach. Stają się polską marką eksportową.

Autor tekstu: Anna Tatarewicz, Michał Lipiński