Polski Kandinsky skradziony w 1984 r. z MNW sprzedany na aukcji w Niemczech za 310 tys. euro
W ofercie niemieckiego domu aukcyjnego Grisebach odnaleziono akwarelę Wassilego Kandinskiego „Kompozycja” skradzioną ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie 14 czerwca 1984 r. Pomimo działań podjętych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ambasadę RP w Berlinie dzieło zostało wystawione na sprzedaż. Aukcja odbyła się 1 grudnia 2022 roku o godz. 18:00. Obraz został kupiony za 310 tys. euro.
AKTUALIZACJA (2022.12.02)
Z ostatniej chwili.
Dom aukcyjny Grisebach wstrzymał sprzedaż skradzionej w Polsce akwareli Wassily'ego Kandinskiego do czasu sądowego wyjaśnienia sprawy.
AKTUALIZACJA (2022.12.02)
Oto jak sprawę opisuje niemiecki dziennik "Frankfurter Allgemeine Zeitung":
"Akwarela Kandinskiego wystawiona przez Maren Otto (niemiecka miliarderka - przyp. red.) została przelicytowana dwukrotnie, osiągając cenę 310 000 euro. Wywołała też poruszenie pod koniec imprezy. Przed dom aukcyjny przy Fasanenstrasse zajechały dwa wozy policyjne, a funkcjonariusze zażądali rozmowy z dyrekcją. Ambasada RP w Berlinie twierdzi, że dzieło zostało skradzione z wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie w 1984 r. i chciała uniemożliwić aukcję. W typowym dla siebie drastycznym tonie prawicowy minister kultury Piotr Gliński zarzuca teraz domowi aukcyjnemu na Twitterze, że 'zachowuje się jak paser'.
Bezsporne jest, że dzieło znajdowało się w Polsce w 1984 roku i jeszcze w czasach żelaznej kurtyny trafiło do kolekcji amerykańskiej. Otto nabyła je w Galerie Thomas w Monachium w 1988 roku. Według domu aukcyjnego Polska nie ma żadnych roszczeń prawnych do obrazu, wyjaśniła Diandra Donecker, dyrektor zarządzająca w Grisebach, w rozmowie z F.A.Z. Obraz znajdował się w posiadaniu wysyłającego od dziesięcioleci i już na początku lat 80. został wystawiony na publiczną aukcję w Sotheby's w Londynie. Niezależnie od tego Grisebach skontaktował się z nadawcami i nabywcami i dąży do dodatkowej kontroli sądowej. Do tego czasu realizacja sprzedaży przez Grisebach zostaje zawieszona."
2022.12.01
Akwarela została odnaleziona przez pracowników Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wyniku monitoringu zagranicznego rynku dzieł sztuki. Praca Wassiliego Kandinskiego została skradziona z wystawy „Koncepcje Przestrzeni w Sztuce Współczesnej” w 1984 r., a w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajdowała się od 1982 r. Do dnia dzisiejszego na odwrocie akwareli zachowała się pieczęć Muzeum Narodowego w Warszawie, która jednoznacznie wskazuje na jej pochodzenie. Również wskazana przez dom aukcyjny Grisebach proweniencja obiektu świadczy o tym, że praca Wassilego Kandiskiego znajdowała się w polskich zbiorach publicznych.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zwróciło się do domu aukcyjnego Grisebach o wycofanie akwareli z aukcji, co umożliwiłoby jej dokładne oględziny oraz dalsze działanie w sprawie. Przesłana została również szczegółowa dokumentacja dot. skradzionej akwareli, która potwierdza jej proweniencję.
Pomimo stanowiska resortu kultury oraz działań Ambasady RP w Berlinie dom aukcyjny Grisebach zdecydował o sprzedaży akwareli Wassiliego Kandinskiego. W ocenie MKiDN powszechna znajomość historii obrazu oraz zachowane oznaczenia własnościowe Muzeum Narodowego w Warszawie wskazują, że jakakolwiek jego sprzedaż po momencie kradzieży nie może być uznana za działanie w dobrej wierze.