Kobiety świata nauki i nowych technologii – jest Was wciąż zbyt mało!
Gdy w 1903 i 1911 roku Maria Skłodowska-Curie odbierała najbardziej prestiżową, globalną nagrodę naukową, mogło się wydawać, że podbój naukowego świata przez kobiety jest już wyłącznie kwestią czasu. Sądząc po aktualnych wynikach badań i wnioskach płynących z obserwacji społecznych, z roku na rok jest coraz lepiej, lecz czas kobiet we wspomnianych dyscyplinach jeszcze nie nastał.
Rzeczywistość okazała się bezwzględna, a po wybitnej Polce po Nagrodę Nobla w dziedzinach chemii i fizyki przedstawicielki płci pięknej sięgały tylko sześciokrotnie. Dla porównania w tym samym okresie naukowcy z Akademii Szwedzkiej nagrodzili we wspomnianych kategoriach aż 383 mężczyzn.
Dziewczyny już poszły na politechniki
– Nareszcie doczekaliśmy się czasów, kiedy nie tylko mówimy o obecności kobiet w świecie nauki, ale widzimy konkretne działania, a żaden zawód technologiczny nie jest już zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn – przekonuje Edyta Gałaszewska-Bogusz, dyrektor Accenture Operations w Polsce. Dobrym przykładem jest organizowana już od 12 lat kampania „Dziewczyny na politechniki”, zainicjowana przez Fundację Perspektywy. To pionierski i zarazem największy projekt promujący kierunki techniczne, inżynierskie i ścisłe wśród młodych kobiet w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.
REKLAMA
Jego efekty już dawno przerosły najśmielsze oczekiwania organizatorów i całego środowiska akademickiego. W ciągu 7 lat od rozpoczęcia akcji odsetek kobiet w ogólnej liczbie studentów uczelni technicznych w Polsce wzrósł z niespełna 30% do 37% i od 3 lat utrzymuje się na tym poziomie. Dziś w Polsce odnotowuje się również największy wśród krajów OECD odsetek absolwentek kierunków ścisłych, technicznych i z zakresu technologii informatyczno-komunikacyjnych.
Kosmos nie tylko dla chłopców
Aby zachęcić kobiety do śmiałego podążania wybraną przez siebie drogą, należy budować ich poczucie sprawczości i wpływu znacznie wcześniej – jeszcze wtedy, gdy są dziewczynkami. Na taki pomysł wpadła grupa kobiet, które kilka lat temu założyły fundację i magazyn „Kosmos dla dziewczynek”. To inicjatywa kobiet, które chcą lepszej przyszłości dla swoich córek – mówi Krystyna Wilk-Koncewicz, prezes fundacji. – Poprzez treści w magazynie, jak i poprzez działalność edukacyjną fundacji chcemy budować w dziewczynkach poczucie własnej wartości i przebojowości, a osobom z ich otoczenia dawać narzędzia do wzmacniania dziewczynek na co dzień. Zależy nam, by dziewczynki wiedziały, że mogą podbić świat i że żaden kosmos nie jest zarezerwowany tylko dla chłopców – mówi Krystyna Wilk-Koncewicz.
Wokół idei głoszonych przez „Kosmos dla dziewczynek” tworzy się społeczność osób, organizacji, firm i instytucji społecznych, które w różny sposób wspierają rozwój dziewczynek w całym kraju. – Z tej okazji powstał plebiscyt „Potęga MOCY”, którego finał odbędzie się już w najbliższy czwartek, 11 października w warszawskim centrum Przestrzeń from Facebook. Wierzymy, że głośno mówiąc o podmiotach, które angażują się we wsparcie rozwoju dziewczynek w Polsce, zachęcimy i zainspirujemy do działania innych – dodaje Wilk-Koncewicz.
Budowa świadomości od najmłodszych lat
O wspieraniu rozwoju kobiet i walce o równouprawnienie na rynku pracy coraz częściej głośno mówią także firmy, które chętnie angażują się w tego typu inicjatywy. – W Accenture Operations bardzo mocno stawiamy na równe warunki dla wszystkich pracowników i różnorodność zespołu. W naszych badaniach, organizowanych co roku przy okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet, sprawdzamy, jak wygląda dysproporcja w zarobkach i obsadzaniu kluczowych stanowisk w przedsiębiorstwach oraz co się musi zadziać, aby zniwelować różnice. I choć kobiety na równorzędnych stanowiskach wciąż zarabiają ok. 70% tego, co mężczyźni, to sytuacja z roku na rok systematycznie się poprawia, a pozycja kobiet w biznesie, technologiach i całej gospodarce konsekwentnie nabiera coraz większego znaczenia – mówi Edyta Gałaszewska-Bogusz, dyrektor firmy Accenture Operations w Polsce.
W technologiach też mogłoby być lepiej
Rubin Ritter to jeden z prezesów Zalando. Zajmuje to stanowisko od 2010 roku. W tym czasie firma urosła z niewielkiego startupu do pozycji największego sprzedawcy ubrań online w Europie. W 2019 roku Zalando miało przychody na poziomie 6,5 mld euro. W tym samym roku Ritter zarobił 6,8 mln euro. Ów prezes ogłosił właśnie, że rozpoczyna nowy etap życia – będzie zajmował się domem, aby jego żona mogła poświęcić się karierze. Niby nic nadzwyczajnego z punktu widzenia idei równości. Informacja musi być jednak pewnego rodzaju sensacją, skoro powtórzyło ją wiele najważniejszych portali informacyjnych. Widocznie nie tylko w Wiśle, ale też w innych europejskich rzekach musi upłynąć jeszcze trochę wody, aby takie doniesienia nie wydawały się szokujące.
W 2019 roku w Unii Europejskiej 17,2% wszystkich specjalistów w dziedzinie ICT stanowiły kobiety, a tylko 13,1% stopni naukowych w dziedzinie STEM (Science Technology Engineering Mathematic) przyznano kobietom. Natomiast według badań przeprowadzonych przez The Bureau, organizatorów „Digital Women’s Day”, na całym świecie w sektorze technologicznym pracuje tylko 5% kobiet. Według raportu Geek Girls Carrots 48% kobiet pracujących w IT studiowało nauki ścisłe, a 78% informatykę, ale aż ¾ badanych pracowało kiedyś poza branżą IT. Według Raportu No Fluff Jobs, ponad 40% obecnych specjalistek ICT przebranżowiło się, aby znaleźć zatrudnienie w tym obszarze. Badanie pokazuje też, że wśród kobiet niezwiązanych zawodowo z IT, aż 60% respondentek o takiej zmianie zawodowej myśli. Orange Polska realizuje wewnętrzny program o nazwie Razem.One, którego celem jest ukazanie, jak ważne jest wykorzystanie potencjału pracowników poprzez budowanie zrównoważonych i różnorodnych zespołów. Kształt programu to nie tylko analiza rynku i danych statystycznych, to również badanie opinii pracowników na różne kwestie związane z życiem zawodowym. Jak się okazuje kobiety i mężczyźni różnią się w opiniach i to dość znacznie. 70% mężczyzn odpowiedziało, że płeć nie ma znaczenia, natomiast 70% kobiet stwierdziło, że zdecydowanie mężczyźnie. Zaledwie 4% badanych odpowiedziało, że sukces łatwiej osiągnąć kobiecie. 55% ankietowanych mężczyzn i 35% kobiet chciałoby pracować w obszarze sieci i technologii lub IT. Dlaczego tylko 35% kobiet? Ponieważ zdaniem większości z nich nie posiadają odpowiednich kompetencji do takiej pracy.
Wspomniany Raport Geek Girls Carots pokazuje, że 53% kobiet pracujących w IT i aż 61% pracujących poza nią uważa, że kobiecie trudniej niż mężczyźnie jest poradzić sobie w branży nowych technologii. Jako najważniejszy powód gorszych perspektyw dla kobiet badane podają fakt, że kobiety same wykluczają taką możliwość z uwagi na panujące stereotypy i role społeczne (76%). Stereotypy, upraszczając naszą interpretację świata, pomagają szybciej się w nim odnaleźć, ale ocenianie ludzi przez ten pryzmat jest zawsze krzywdzące. Wiele stereotypów dotyczy płci. Generalnie kobiety i mężczyźni nie różnią się poziomem inteligencji – w testach nie ma odrębnych dla kobiet i mężczyzn tabel z normami. Nawet wtedy, gdy wkraczają stereotypowe wyobrażenia – kobiety nie są w istotnym stopniu lepsze w testach słownych, nie są także gorsze w rozwiązywaniu zadań matematycznych, a w liczeniu są nawet odrobinę lepsze niż mężczyźni. Warto uzupełnić ten obraz pomiarami subiektywnej pewności siebie w zadaniach, w których stereotyp głosi prymat mężczyzn – kobiety faktycznie są mniej pewne swoich umiejętności matematycznych i przeżywają silniejszy lęk rozwiązując takie zadania. Wyniki pokazują, jak fałszywe stereotypowe wyobrażenia torują drogę do realnych lęków i braku pewności siebie, a to z kolei jest zapewne jednym z ważniejszych powodów zjawiska mniejszej obecności kobiet na kierunkach ścisłych i w zawodach wymagających wykształcenia matematycznego czy technologicznego.
Orange Polska rozpoczął właśnie nową kampanię edukacyjno-informacyjną – „WłączOne” –która zachęca kobiety do rozwijania kariery w branży technologicznej, także w Orange Polska. Celem jest budowanie zespołów w oparciu o różnorodność kompetencji i doświadczeń, bo to sprzyja innowacyjności i lepszemu odpowiadaniu na potrzeby otoczenia. Stąd pomysł na kampanię „WłączOne”, której celem jest zmiana spojrzenia kobiet na branżę technologiczną i zainteresowanie rozwojem ich kariery.