Potrząsanie pudełkiem, czyli o innowacjach społecznych słów kilka

Fot. Archiwum FOB

„Obyś żył w ciekawych czasach” – mówi stare chińskie przysłowie, któremu wiele osób przypisuje złowrogi charakter. Dysproporcje ekonomiczne i wyczerpujące się surowce naturalne są na liście konsekwencji, jakie przychodzi płacić za coraz szybszy rozwój i pogoń za wzrostem. Inni widzą we współczesnych problemach szansę, dzięki której biznes może budować wartość zarówno dla siebie, jak i dla otoczenia. Za pomocą innowacji poszukuje się sposobów na ulepszenie choć niewielkiego wycinka rzeczywistość.

Innowacja społeczna

Termin innowacje od dawna istnieje w debatach o biznesie. Innowacje to nie tylko tworzenie nowych pomysłów, ale również oryginalne wykorzystanie posiadanych już zasobów oraz istniejących rozwiązań w nowy, kreatywny sposób. W jaki sposób można stwierdzić, że dana innowacja ma charakter społeczny? Propozycję kluczowych wyznaczników wypracował zespół Pracowni Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”. Jak twierdzą sami autorzy, lista nie jest zamknięta, a służyć ma lepszemu zrozumieniu istoty innowacji społecznych. Podkreślono przede wszystkim:

implementowanie – branie pod uwagę rzeczywistą możliwość wdrożenia oraz testowanie danego rozwiązania w warunkach, w których innowacja będzie funkcjonować;
replikowanie oraz skalę – dążenie do rozwiązania przekrojowego problemu społecznego;
emancypacyjny charakter – włączenie w proces tworzenia innowacji odbiorców, którzy dzięki korzystaniu z niej będą bardziej samodzielni;
powiązanie z realnymi problemami społecznymi – innowacje nie powinny służyć generowaniu nowych potrzeb;
cel społeczny – wartość dodana dla społeczeństwa jest głównym celem wprowadzenia innowacji, a nie jej efektem ubocznym.

Innowacyjność a współpraca

W dobie rozmów o roli biznesu w społeczeństwie coraz więcej uwagi poświęca się innowacjom społecznym. Ogromną rolę w procesie tworzenia odgrywa dialog i zaangażowanie różnych grup. Biznes sam nie rozwiąże problemów tego świata, zresztą żaden sektor nie jest w stanie tego zrobić samodzielnie. Połączenie w odpowiednich proporcjach wiedzy i kompetencji przedstawicieli różnych sektorów daje nową jakość w tworzeniu rozwiązań, które będą odpowiedzią na wyzwania współczesnego świata. Angażowanie odbiorców w proces tworzenia innowacji i nawiązywane przy projektach relacje pozwalają na lepsze zrozumienie potrzeb i wartości danej grupy. Przykładem takiego działania może być dialog w zakresie integracji cyfrowej prowadzony przez Orange Polska. Dzięki szeregowi spotkań z ekspertami, pracownikami oraz osobami niepełnosprawnymi firma ma możliwość przetestowania i wdrożenia rozwiązań związanych ze zwiększeniem dostępności produktów dla osób niepełnosprawnych. Innym projektem, który odpowiada na podobną potrzebę, jest wideotłumacz języka migowego – usługa wprowadzona przez ING Bank Śląski we współpracy z Migam.pl, która pozwala na połączenie wideo w placówce banku z certyfikowanym tłumaczem.

Pomaluj swój świat

To, jak wygląda współczesny świat, co najmniej w tym samym stopniu zależy od tego, co robimy, jak i od tego, czego nie robimy. Tworzenie innowacji społecznych wiąże się z eksperymentowaniem, elastycznością, otwartością na zmiany i umiejętnością stawiania odważnych celów. Jak podkreśla Seth Godin w książce „Potrząśnij pudełkiem. Mała książka dla wielkich ludzi”: przestańmy czekać na mapę, która pokaże, jak rozwiązać problemy, i zabierzmy się za jej kreślenie.