Polska w Trójkącie Wiedzy i Innowacji

Moim zdaniem Polska to jeden z najbardziej innowacyjnych przedsiębiorczych krajów świata. Nie wykazują tego co prawda badania OECD ani Europejska Karta Wyników Innowacyjności, według których jesteśmy w końcówce rankingów. Rzeczywiście, w Polsce inwestycje w badania i rozwój pozostają daleko poniżej progu 3 proc. PKB, który zakłada strategia Europa 2020. Jednak w społeczeństwie sieci – jakim jest polskie społeczeństwo, czego dowiodły ostatnie protesty związane z ACTA – oraz na rynkach wschodzących (w czym wciąż tkwi źródło polskiego wzrostu gospodarczego), innowacyjność wynika również z „usieciowienia”, podaży ambitnych, wykształconych ludzi i kapitału wysokiego ryzyka. Te trzy aspekty to nasze mocne strony. Warto zachęcić polskich innowatorów, przedsiębiorców i inwestorów, by uczestniczyli w europejskim „Trójkącie Wiedzy”, czyli sieciach łączących biznes, uniwersytety i ośrodki badawczo-rozwojowe.

Polskie doświadczenia gospodarcze, entuzjazm młodego pokolenia i dynamicznie rozwijająca się gospodarka internetowa to równie cenne elementy innowacyjnych sieci, jak stojące na najwyższym poziomie badania naukowe i nowoczesne technologie. Dlatego trzeba zmobilizować polskie uczelnie, polskie firmy, przedsiębiorców i inwestorów, by utworzyli międzynarodowe konsorcja. W 2014 roku Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) wybierze w drodze konkursu kolejne trzy Wspólnoty Wiedzy i Innowacji. Warto być częścią jednej z nich. Partner w konsorcjum ma dostęp do najnowszych badań, możliwość dokształcenia magistrantów i doktorantów na najlepszych uniwersytetach Europy oraz dostęp do otwartych platform innowacyjnych i współpracy z nowymi partnerami, a nawet konkurentami w biznesie.

Pierwsze trzy Wspólnoty Wiedzy i Innowacji EIT powstały w 2010 roku. Ich lokalizacja w dużym stopniu odzwierciedla dotychczasowy potencjał innowacyjny Europy. W tzw. nowych krajach członkowskich znalazły się zaledwie trzy z parunastu węzłów. Jeden z nich – Climate-KIC – zajmuje się wdrażaniem innowacji w obszarze adaptacji i przeciwdziałania skutkom zmian klimatycznych. Drugi – KIC InnoEnergy – koncentruje swoją działalność na komercjalizacji przedsięwzięć związanych z produkcją i dystrybucją zrównoważonej energii. Trzeci – ICT Labs – prowadzi komercyjne projekty i uruchamia nowe firmy związane z rozwojem społeczeństwa informacyjno-komunikacyjnego. Trzy kolejne Wspólnoty, które mają powstać w 2014 roku, najprawdopodobniej będą związane z wydobyciem i przetwórstwem surowców naturalnych, biotechnologią i medycyną oraz przemysłem spożywczym.

Każda ze Wspólnot Wiedzy i Innowacji to zintegrowane konsorcjum, w skład którego wchodzą uniwersytety, ośrodki badawcze oraz innowacyjne przedsiębiorstwa i lokalne władze. Wspólnoty mają osobowość prawną, biznesplan i strukturę finansowania na siedem lat. Wspólnota Wiedzy i Innowacji działa jak innowacyjna sieć. Posiada kilka węzłów umiejscowionych w technologicznych klastrach. Każdy mieści się zwykle w uniwersyteckim kampusie lub w parku technologicznym. Na przykład w Krakowie przy Akademii Górniczo-Hutniczej mieści się jeden z węzłów paneuropejskiej Wspólnoty InnoEnergy specjalizujący się w technologiach czystego węgla. Polskimi partnerami w ramach konsorcjum są m.in.: Politechnika Śląska, Tauron Polska Energia S.A., PGE BOT Bełchatów, Rafako S.A. i Lotos S.A. We Wrocławiu spółka EIT+ współfinansowana przez miasto i Politechnikę Wrocławską jest częścią sieci Wspólnoty Climate-KIC. W tych „fabrykach innowacji” uczy się przedsiębiorczości, koordynuje wymiany studentów, naukowców i przedsiębiorców, wspiera inkubację nowych firm i rozwój nowych produktów, pomaga pozyskać partnerów handlowych dla przedsiębiorstw, które planują zdobyć klientów na nowych rynkach. Roczny budżet każdej ze Wspólnot to rząd wielkości 50–100 mln euro. EIT dofinansowuje Wspólnoty na poziomie 25 procent. Reszta finansowania pochodzi od partnerów konsorcjum.

Doświadczenia dotychczasowej współpracy między polskimi i międzynarodowymi partnerami w ramach Wspólnot są zaskakująco pozytywne. Przemysł chwali dostęp do badań i technologii oraz nowe możliwości rozwoju produktów i usług. Ceni też możliwość kształtowania studiów i poszerzenia curicullum o projekty związane z uruchamianiem nowych przedsiębiorstw. Uniwersytety widzą nowe możliwości w dostępie do finansowania projektów badawczych. Dla naukowców i studentów to możliwość współpracy w międzynarodowym środowisku. Przedsiębiorcy otrzymują wsparcie dla transnarodowej inkubacji firm i mogą skorzystać z kontaktów innych członków konsorcjum.

W imieniu EIT zapraszam na konferencję o dobrych praktykach, podczas której istniejące Wspólnoty zaprezentują swoje doświadczenia z budowania, uruchomienia i zarządzania konsorcjami. Konferencja odbędzie się w Kopenhadze w dniach 25–26 czerwca 2012 roku.

Więcej informacji na www.eit/europa.eu.

---

Daria Gołębiowska-Tataj

jest adiunktem w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej. Od 2008 roku zasiada w Radzie Zarządzającej Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii z siedzibą w Budapeszcie. Dzięki jej staraniom głównym nurtem strategii EIT jest wspieranie innowacyjnej przedsiębiorczości europejskich uniwersytetów i ośrodków badawczych współpracujących z venture capital, międzynarodowymi korporacjami i spółkami nowych technologii.