Polska szkoła mówienia o kulturze
Instytut Adama Mickiewicza, z siedzibą w Pałacyku Cukrowników przy ulicy Mokotowskiej 25 w Warszawie, ma na celu promocję polskiej kultury na świecie. Został powołany z inicjatywy ministra kultury i sztuki Andrzeja Zakrzewskiego oraz Bronisława Geremka, ministra spraw zagranicznych w rządzie Jerzego Buzka. Misją Instytutu jest wykazanie roli Polski jako niezbędnego ogniwa w międzynarodowym obiegu idei, wartości i dóbr kulturalnych na najwyższym poziomie. Zadanie to rozumiemy jako potrzebę budowania spersonalizowanych relacji pomiędzy przedstawicielami instytucji artystycznych, producentami, kuratorami, dziennikarzami i widzami z Polski i zagranicy. Polska kultura i sztuka to jedne z naszych najlepszych wizytówek – budzą żywe emocje, inspirują do debaty i prezentują naszą innowacyjność, pomysłowość, refleksję, umiejętność krytycznego myślenia i ironiczną zdolność do autorefleksji.
Przez 13 lat Instytut Adama Mickiewicza zorganizował ponad 4 tys. kulturalnych wydarzeń w 26 krajach dla ponad 40-milionowej publiczności. Gościliśmy z naszymi projektami m.in. w: Wielkiej Brytanii, Rosji, Izraelu, Hiszpanii, Austrii, Danii, Szwecji, Francji, Niemczech, Szkocji, USA, Korei Południowej, Japonii, Indiach i Chinach oraz na Ukrainie i Litwie. Przygotowujemy złożone projekty w Turcji i Brazylii.
Kultura jest integralną częścią społecznego i politycznego życia, wpływa na ekonomię i gospodarkę oraz przyczynia się do cywilizacyjnego rozwoju, jest areną wspólnego działania ludzi otwartych, refleksyjnych i twórczych. Takich, z którymi warto się spotkać i prowadzić dialog. Dlatego zadaniem Instytutu jest dbałość o obecność polskiej sztuki na międzynarodowych festiwalach, scenach teatralnych, w muzeach, galeriach i operach; czasem staramy się, by nasza kultura widoczna była na ulicach zagranicznych miast. Przygotowujemy także programy rezydencyjne dla artystów, wizyty studyjne dla dyrektorów, kuratorów, scenografów, dramaturgów, kompozytorów, muzyków, reżyserów, pisarzy, menedżerów kultury, tłumaczy, naukowców, krytyków i dziennikarzy. Tworzymy i szeroko dystrybuujemy wielojęzyczne treści, wspieramy powstawanie projektów łączących wiele gatunków sztuki. Kluczem do powodzenia tego rodzaju przedsięwzięć jest z jednej strony dogłębne zrozumienie kontekstu kulturowego, w jakim działamy, z drugiej zaś wykorzystująca nowoczesne narzędzia marketingowe i dostosowana do potrzeb naszego zagranicznego odbiorcy komunikacja.
Część projektów Instytutu Adama Mickiewicza jest przygo-towywana z myślą o konkretnym kraju, ale pracujemy również w innych formatach, które przekraczają geograficzne i polityczne granice. Jednym z takich projektów jest I, Culture Orchestra (ICO) – orkiestra powołana przy okazji realizacji kulturalnego programu prezydencji Polski w Unii Europejskiej. Członkami zespołu są młodzi muzycy, wyłonieni w drodze wieloetapowych przesłuchań, pochodzący z krajów Partnerstwa Wschodniego. Każdego roku nowo uformowana orkiestra pracuje pod okiem tutorów z najlepszych zespołów orkiestrowych świata i po kilku tygodniach wspólnej pracy wyrusza na tournée. ICO buduje możliwości rozwoju zawodowego dla młodych ludzi, łączy w praktycznym działaniu obywateli krajów sąsiadujących ze sobą, choć pozostających w trudnych relacjach, i jest wspaniałym praktycznym narzędziem idei wspólnotowych leżących u podstaw zjednoczonej Europy.
„Przewodnik do Polaków” jest dla odmiany cyklem filmów dokumentalnych, którego ambicją jest opowieść o fenomenie polskiej przedsiębiorczości, umiłowania wolności, niezależności, hartu ducha i niezłomności. Każdy z filmów opowiada o innym aspekcie życia w PRL – modzie, muzyce rockowej, himalaizmie, zabawkach, polskiej historii oczami kapłana voodoo – i układa się przy tym w obraz chwilami zabawny, chwilami paradoksalny i zadziwiający, chwilami wreszcie głęboki, prezentujący niezwykłych ludzi w historycznie trudnych czasach. Zadaje pytania o fenomen polskich przemian ustrojowych i cechy, które umożliwiły ewolucyjną zmianę systemu politycznego. Świetne kino zarówno dla obcokrajowców, jak i Polaków!
Kolejnym projektem realizowanym równolegle w wielu krajach jest East European Performing Arts Platform (EEPAP), przygotowany z myślą o profesjonalistach zajmujących się sztukami performatywnymi z Europy Wschodniej i Środkowej. EEPAP buduje i wspiera możliwości wymiany doświadczeń, koprodukcji, przygotowania analiz przypadków i wspólnych projektów rozwojowych dla menedżerów, artystów i dziennikarzy z naszej części Europy. Swoimi działaniami obejmuje m.in.: Belgrad, Budapeszt, Tbilisi, Sibiu, Pragę, Kijów czy Lublin.
Instytut jest także właścicielem i wydawcą Culture.pl – strony poświęconej polskiej kulturze i sztuce. W jej zasobach znajduje się dziś ponad 35 tys. rekordów, rocznie odwiedza ją blisko 2 mln unikalnych użytkowników ze 120 krajów. Witryna dostarcza szerokiej wiedzy, recenzji i informacji o aktualnościach oraz materiałów archiwalnych związanych z polską sztuką. Culture.pl jest największym narzędziem komunikacyjnym IAM używanym do marketingowego wsparcia realizowanych wydarzeń.
Planowanie i realizacja naszych projektów wymagała opracowania i wdrożenia wielu narzędzi służących optymalizacji wydawanych środków i utrzymaniu pożądanych standardów. Opracowaliśmy wewnętrzne procedury przygotowywania i realizowania projektów oraz metody ich ewaluacji. Zlecamy wykonanie międzynarodowych badań, analiz i ekspertyz. Oceniamy efekty naszych działań, m.in. dzięki monitorowaniu zagranicznej prasy i analizom przypadków oraz dobrych praktyk. Instytut pracuje w strukturze odpowiadającej modelowi zarządzania projektowego, przy zachowaniu możliwości utrzymywania długoterminowych relacji biznesowych nawet po zakończeniu realizacji projektów. Paweł Potoroczyn, dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza, mówi również, że jesteśmy jedyną narodową instytucją kultury, która wpisała poczucie humoru do swoich strategicznych dokumentów jako korporacyjną wartość.
Tomasz Janowski
kierownik Wydziału Komunikacji Instytutu Adama Mickiewicza