Nie wystarczy wiedzieć, jak pić wódkę. Tajemnice naszego narodowego trunku i rynek

Polska Wódka jest naszym narodowym trunkiem. Możemy się nim szczycić tak, jak Szkoci Whisky, Węgrzy Tokajem, czy Francuzi Cognac’kiem. Chronione Oznaczenie Geograficzne włącza ją do grona europejskich alkoholi najwyższej jakości. Polska Wódka doczekała się także swojej definicji, która precyzyjnie określa i opisuje jej skład oraz poszczególne etapy procesu produkcji. Podobnie jak inne narodowe alkohole, Polska Wódka ma swoje muzeum znajdujące się na warszawskiej Pradze w Centrum Praskim Koneser.

Polska Wódka – znana i doceniana za granicą

Wódka jest ważnym dla Polski produktem eksportowym. Wartość jej eksportu w 2021 r. wyniosła prawie 482 mln PLN(wstępne dane z bazy GUS), zaś udział wódek czystych w eksporcie polskich napojów spirytusowych to ok. 75,%. Nie jest więc zaskoczeniem, że według ankietowanych, za granicą słyniemy właśnie z Polskiej Wódki, zaraz po Janie Pawle II (57,8%) i Robercie Lewandowskim (45,7%), a odwiedzając znajomych poza granicami Polski, jako prezent bierzemy butelkę tego trunku – tak deklaruje aż 43,1% ankietowanych. Podobnie, bo 43,8% poczęstuje zagranicznych gości tym alkoholem, serwując go w towarzystwie pierogów (45%) i kiełbasy (44,5%).

– Polska Wódka to narodowy trunek, produkt premium, którym możemy szczycić się na arenie międzynarodowej. Niestety, chociaż faktem jest, iż Polska to największy producent wódki w UE, to Polska Wódka/PolishVodka stanowi tej produkcji i eksportu niewielki procent – mówi Andrzej Szumowski, Prezes Stowarzyszenia Polska Wódka. Dodaje:
W ubiegłym roku Polska Wódka odniosła duży sukces na arenie międzynarodowej, bowiem została włączona do grona pierwszych 100 europejskich Chronionych Oznaczeń Geograficznych na terenie Chin. Można śmiało powiedzieć, że pozycja Polskiej Wódki umacnia się, brakuje jednak edukacji w naszym kraju i świadomości, że to trunek szlachetny i wart docenienia z uwagi na jego wspaniałą jakość i ponad 500-letnią tradycję produkcji.

O tym, że istnieje definicja Polskiej Wódki wie 43,8% badanych, ale zna ją tylko 12,3% Polaków. Zaledwie 21,7% ankietowanych wskazało Polską Wódkę jako produkt Chroniony Oznaczeniem Geograficznym. Wśród rodzimych produktów z Chronionym Oznaczeniem Geograficznym ankietowani wskazywali na oscypki, rogale świętomarcińskie czy obwarzanki krakowskie. Jednak w przypadku alkoholi zagranicznych z ChOG aż 48,4% wskazało Szkocką Whisky (Scotch Whisky), 38% –Irlandzką Whiskey (IrishWhiskey) i 35,8% – Tequilę. Oznacza to, że lepiej znamy trunki zagraniczne niż Polską Wódkę.

– Chronione Oznaczenia Geograficzne to wiele korzyści ekonomicznych, społecznych i kulturowych i na pewno warto wiedzieć, które produkty takowe posiadają. Dla konsumentów są one bowiem gwarantem jakości i tradycji związanym z danym obszarem geograficznym. Nie są to produkty anonimowe, muszą także spełniać wymogi określone w specyfikacjach technicznych. To dotyczy oczywiście także Chronionego Oznaczenia Geograficznego Polska Wódka. Nasze działania mają na celu wzrost świadomości Chronionych Oznaczeń Geograficznych w polskim społeczeństwie. Zachęcamy, aby zapoznać się z listą naszych krajowych oznaczeń i podejmować świadome decyzje zakupowe – podkreśla Magdalena Głodek, Naczelnik Wydziału Systemów i Programów Jakości w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Polska Wódka – czy sprawdzasz etykiety?

Wyniki badań pokazują, że czysta wódka jest w top 3 alkoholi najczęściej wybieranych do świętowania ważnych wydarzeń. Niestety alkohole to produkty, na których najrzadziej sprawdzamy etykiety – regularnie robi to zaledwie 18,9% kupujących. Najczęściej patrzymy na informacje zawarte na wędlinach (54,4%), nabiale (54,3%) czy mięsie (53,3%), zapominając, że pochodzenie i jakość alkoholu są równie ważne.

– Wszyscy producenci wódek, umieszczając na butelce napis Polska Wódka/PolishVodka informują tym samym konsumenta, że ten produkt spełnia wymogi art. 38 ustawy o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych oraz zatwierdzonej specyfikacji technicznej tego oznaczenia geograficznego. Podobnie ważnym jest, aby deklaracja surowca na opakowaniu wódki, tej produkowanej lub dystrybuowanej na polskim rynku, była zgodna ze stanem faktycznym. Zachęcamy konsumentów do czytania etykiet wódek i jednocześnie zapewniamy, że poddajemy skrupulatnej kontroli także napoje spirytusowe – zapewnia Andrzej Romaniuk, Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Pochodzące z polskich pól surowce, z których produkowana jest Polska Wódka mają decydujący wpływ na smak tego alkoholu. Wie o tym aż 80,6% badanych! Natomiast 71,5% stwierdza, że wódka różni się smakiem w zależności od tego, czy produkowana jest z pszenicy, żyta czy ziemniaków. Ta świadomość rośnie. Jeszcze niedawno wiele osób uważało, że wódka nie ma żadnego smaku.

Historia, tradycje i jakość produktu są niezwykle ważne dla kulinarnej rekonstrukcji historycznej, są też koniecznym elementem rozwoju turystyki kulinarnej w Polsce. Chronione Oznaczenia Geograficzne, takie jak Polska Wódka, mogą być doskonałą wizytówką naszego kraju. Nie możemy sobie pozwolić na niezauważanie ich potencjału. Każdy z produktów z Chronionym Oznaczeniem Geograficznym to gwarancja jakości i wiedzy dotyczącej produkcji i receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Szanujmy to i odpowiednio wykorzystajmy – podsumowuje Bogdan Gałązka, Specjalista w zakresie rekonstrukcji historycznej, marketingu kultury, organizacji inicjatyw związanych z promocją turystyki, konsultant w projektach naukowych.

Jak brzmi znowelizowana definicja Polskiej Wódki z 13 stycznia 2013 roku?

Definicja Polskiej Wódki mówi, że musi być ona wytworzona z tradycyjnych polskich zbóż (żyto, jęczmień, owies, pszenica, pszenżyto) lub ziemniaków, a wszystkie etapy produkcji muszą odbywać się na terenie Polski (pełny tekst definicji znajduje się w art.38 ustawy o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20062081539/U/D20061539Lj.pdf)

Warto wiedzieć

Tym, co wyróżnia Polską Wódkę na tle innych tego typu trunków jest droga od surowca z pola upraw do alkoholu dostępnego na sklepowych półkach. Proces produkcji przebiega: w gorzelni, zakładzie rektyfikacji oraz zakładzie produkcyjnym, dzięki czemu nad jakością i smakiem Polskiej Wódki czuwa również człowiek, doświadczony gorzelnik.

Polska Wódka, Chronione Oznaczenie Geograficzne a inne wódki

Zgodnie z określonymi kryteriami Polską Wódką jest jedynie produkt
z obowiązkowym oznaczeniem Polska Wódka/PolishVodka na butelce. Dodatkowo mogą być umieszczone na niej: napis „Chronione Oznaczenie Geograficzne” lub skrót ChOG oraz znak Stowarzyszenia Polska Wódka przygotowany dla uczestników programu oraz unijne logo Chronionego Oznaczenia Geograficznego.