Nagrania gigantów
Fot. Polskie Radio
Polskie Radio jest jednym z największych na rynku wydawców płyt. Muzyka poważna, pop, rock czy jazz to tylko niektóre kategorie z przepastnego katalogu wytwórni.
Polskie Radio jest instytucją istniejącą tak długo, że wydaje się, iż wszystko o niej wiadomo. Powstało w 1925 r., więc liczy niemal tyle lat, co niepodległa Polska. Większość osób kojarzy je z audycjami nadawanymi przez cztery główne programy: Jedynkę, Dwójkę, Trójkę i Czwórkę. Jednak ta ogromna instytucja oferuje dużo więcej. Polskie Radio jest także jednym z największych na rynku wydawców płyt. Wytwórnia, z którą współpracują wielkie nazwiska, a o której mało kto wie, kryje się pod nazwą Agencji Muzycznej Polskiego Radia (AMPR). Jej katalog zawiera zarówno pozycje komercyjne, jak też ambitne czy wręcz niszowe – jest tak różnorodny, że nie ma właściwie odpowiednika na krajowym rynku. Odzwierciedla zróżnicowane propozycje muzyczne wszystkich anten Polskiego Radia.
Jednym z najnowszych wydawnictw jest płyta „Sonoristic Penderecki by Penderecki”, która ukazała się pod koniec stycznia bieżącego roku. Ta długo oczekiwana pozycja zawiera dzieła z awangardowego okresu twórczości Krzysztofa Pendereckiego. Album przybliża jego kompozycje z lat 60. i 70., nowatorskie dokonania w stylu znanym dziś jako sonoryzm. W tamtym czasie były one powiewem świeżości i miały wielki wpływ na wielu innych kompozytorów, a samemu twórcy przyniosły międzynarodowy rozgłos. Wyjątkowy album został nagrany w 2017 r. przez Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia (NOSPR) w Katowicach pod dyrekcją maestro Pendereckiego (są to jego najnowsze nagrania). Na płycie znajdziemy utwory: „Emanacje” na dwie orkiestry smyczkowe, „De natura sonoris I” na wielką orkiestrę symfoniczną, „De natura sonoris II” na orkiestrę symfoniczną, „Polimorfia” na 48 instrumentów smyczkowych, „Fluorescencje” na wielką orkiestrę symfoniczną. Pierwszy egzemplarz płyty trafił do rąk samego kompozytora – Krzysztof Penderecki odebrał ją przy okazji obchodów swoich 85. urodzin.
Innym przykładem z dziedziny muzyki poważnej jest niedawno wydana płyta „Melodie na psałterz polski” Mikołaja Gomółki. Nagranie dokonane przez Chór Polskiego Radia pod kierownictwem artystycznym Agnieszki Budzińskiej-Bennett to ogromne przedsięwzięcie wydawnicze promujące najznakomitszą polską muzykę dawną. Do projektu zaproszeni zostali wybitni instrumentaliści z kraju i zagranicy, jak na przykład Marc Lewon, profesor lutni w Schola Cantorum Basiliensis, czy zespół Compass Viol Consort, grający muzykę renesansową. „Melodie na psałterz polski” zawierają ponad 150 krótkich utworów utrzymanych w układzie czterogłosowym. Psalmy – przełożone na język polski przez Kochanowskiego i umuzycznione przez Mikołaja Gomółkę – stanowią najbardziej znane i jedyne zachowane do dziś dzieło kompozytora, ogromnie istotne dla kultury polskiej. Wydawnictwo to – poza ogromną wartością muzyczną – ma także na celu przybliżenie publiczności utrwalonego w parafrazach Kochanowskiego piękna i bogactwa dawnego języka polskiego. W tym roku zostało nominowane do Fryderyków i odbiło się szerokim echem w świecie kultury.
Trzy miesiące wcześniej ukazała się płyta skierowana do zupełnie innej publiczności. Album „Męskie Granie 2018” jest bestsellerem i cieszy się zainteresowaniem szerokiej publiczności. Seria sygnowana jako „Męskie Granie” jest poświęcona kultowej trasie koncertowej, organizowanej od 2010 r. w największych polskich miastach. Jest swoistym przeglądem tego, co najlepsze w ambitnej odsłonie muzyki rockowej czy popowej. Pierwsza część albumu „Męskie Granie 2018” zawiera między innymi niepowtarzalne „zderzenia” muzyczne – zespołu Organek i Kazika, Natalii Przybysz i jej rodziców, Darii Zawiałow i Małgorzaty Ostrowskiej, grupy Lao Che i Dawida Podsiadły –oraz utwory „ØNA” (stworzony przez zespół Organek i zaproszone artystki) i „Czemu nas tam nie ma?” (w wykonaniu grupy Coma i jej gości). Druga płyta to zapis koncertu Męskie Granie Orkiestra 2018 – projektu stworzonego specjalnie na potrzeby tegorocznej trasy. Jego filarem byli Krzysztof Zalewski, Dawid Podsiadło i Kortez.
Pod szyldem Agencji Muzycznej Polskiego Radia ukazuje się również wiele istotnych pozycji jazzowych. Polskie Radio, wykorzystując ogromny potencjał leżący w przepastnych archiwach, postanowiło wydać serię „Komeda w Polskim Radiu”. Każda z płyt to unikatowe zapisy wczesnych występów Krzysztofa Komedy. Na pierwszym krążku znajdziemy takie perełki, jak na przykład nagrania z II Festiwalu Muzyki Jazzowej w Sopocie z 1957 r. czy III Festiwalu Jazz Jamboree z 1960 r. Innym gigantem jazzu wydawanym przez AMPR jest Adam Makowicz, wybitny pianista, który jako jeden z niewielu Polaków ma na koncie występy w Carnegie Hall w Nowym Jorku czy na Newport Jazz Festival. Już 16 marca ukaże się na winylu „Swinging Ivories” – zapis recitalu Adama Makowicza w Studiu Koncertowym im. Witolda Lutosławskiego.
Warto jednak zwrócić uwagę także na twórców młodego pokolenia, których płyty wydaje Agencja Muzyczna Polskiego Radia. Dobrym przykładem jest Tomasz Chyła Quintet, którego „Circlesongs” jest bez wątpienia jedną najważniejszych płyt jazzowych w ostatnim czasie. Młodzi muzycy z Tomasz Chyła Quintet odwołują się do mainstreamowego jazzu, ale jest to muzyka podszyta młodzieńczą energią. Tytuł albumu (z ang. pieśniokrąg) to termin wywodzący się z chóralistyki, z którą silnie związany jest lider formacji. Oznacza improwizowany, wielogłosowy utwór muzyczny oparty na powtarzalnych motywach dźwiękowych. Muzycy z Tomasz Chyła Quintet po mistrzowsku zmieniają atmosferę. „Circlesongs” zostało docenione w plebiscycie „Jazz Forum” drugim miejscem w kategorii płyta roku, a samą grupę okrzyknięto „nową nadzieją”.
Muzyka poważna, pop, rock czy jazz to tylko niektóre kategorie z różnorodnego katalogu Polskiego Radia. Gdyby zajrzeć weń głębiej, znajdziemy także liczne albumy prezentujące muzykę ze wszystkich regionów Polski, w tym wielopłytową serię „Muzyka Źródeł”. Są także nagrania nawiązujące do historii, jak choćby „Pieśni Polskich Powstań Narodowych”. Agencja Muzyczna Polskiego Radia pracuje również przy prestiżowych wydawnictwach okolicznościowych dla takich instytucji, jak Senat czy Komenda Główna Policji. Trudno zamknąć różnorodność katalogu AMPR w prostych ramach. Aby samemu się o tym przekonać, najlepiej posłuchać Polskiego Radia lub wejść na stronę Sklep.polskieradio.pl.
Karol Skarżewski
Agencja Muzyczna Polskiego Radia
