Cyfrowe Polskie Radio
Polskie Radio od 1925 r. towarzyszy rodakom w ich codziennym życiu. Przez te wszystkie lata jego anteny niezmiennie kojarzą się z niezapomnianymi audycjami, porywającymi relacjami z najważniejszych wydarzeń, charakterystycznymi głosami wybitnych dziennikarzy oraz twórczością znakomitych kompozytorów, muzyków i pisarzy. W erze cyfrowej publiczny nadawca, chcąc dotrzeć z ambitną ofertą do jak najszerszego grona odbiorców, pioniersko wdraża w Polsce projekt cyfryzacji naziemnego sygnału radiowego w technologii DAB+.
Polskie Radio obchodzi w tym roku jubileusz 90-lecia istnienia. Dokonania pokoleń radiowców stanowią swoistą kronikę historii naszego kraju, jego upadków, wzlotów i przemian społeczno- ustrojowych, obejmującą wszelkie aktywności Polaków – rozwój gospodarki, kultury, sztuki, nauki czy sportu. Ukazują też publicznego nadawcę jako instytucję zawsze służącą obywatelom, niosącą najwyższe wartości i niezapomniane emocje. Chcąc utrzymać swoją dotychczasową pozycję opiniotwórczego, nowoczesnego medium, wciąż atrakcyjnego dla słuchaczy, Polskie Radio intensywnie inwestuje w nowe technologie, rozwijając zarówno obecność w Internecie oraz platformach mobilnych, jak również stosując nowe formy nadawania naziemnego.
Świat wokół nas zmienia się w szybkim tempie. W czasie krótszym niż jedno pokolenie cyfrowa rewolucja odmieniła nasze życie – sposób, w jaki uczymy się, bawimy i pracujemy. Historycy porównują skalę zachodzących przemian do fundamentalnych przełomów, które ukształtowały naszą cywilizację, takich jak rewolucja przemysłowa. Jesteśmy zanurzeni w „cyfrowym oceanie” i dzięki najnowszym technologiom robimy rzeczy, które jeszcze dekadę temu oglądaliśmy jedynie w filmach science fiction. Siedząc w parku, prowadzimy wideorozmowy z przyjaciółmi z dru- Cyfrowe Polskie Radio giego końca świata, oglądamy w domu filmy w kinowej jakości, wypożyczane jednym kliknięciem myszy, zamawiamy produkty ze sklepu mieszczącego się na innym kontynencie. Dzięki cyfrowej obroży z systemem GPS sprawdzamy w telefonie, gdzie jest nasz pies; pieczywo przypiekamy w cyfrowym tosterze, który wysyła informacje o stanie grzanki wprost do naszego smartfona… Ale zmiana nie polega tylko na pojawieniu się nowych, wcześniej nieznanych gadżetów czy sposobów kontaktu między ludźmi. Cyfrowa rewolucja wpływa też na działanie doskonale znanych wynalazków, takich jak telewizja czy radio.
Telewizja przeszła już przemianę, której najważniejsze powody były takie same jak w przypadku radia: tłok w analogowym przedziale częstotliwości uniemożliwiający tworzenie nowych stacji, pogarszająca się jakość odbioru i wreszcie – co najważniejsze – zmieniające się gusta i oczekiwania widzów.
Radio, wynalezione przed ponad stu laty, zmieniło się przez ten czas niewiele. Niezależnie od nowych pasm, nowych zakresów częstotliwości, podstawowa zasada działania radia analogowego jest dokładnie taka sama jak ta wykorzystywana przez Popowa i Marconiego pod koniec XIX w. Klasyczne radio, którego dziś słuchamy, jest więc fenomenem na tle innych wynalazków – we współczesnym świecie innowacje technologiczne żyją zwykle zaledwie kilka lat. Jednakże analogowa forma nadawania naziemnego wyczerpała swoje możliwości. W paśmie UKF nie ma już miejsca na żadną nową stację ogólnopolską. Według Andrzeja Siezieniewskiego, prezesa Polskiego Radia SA, szybkie przeniesienie radia w cyfrowy świat jest niezbędne do utrzymania pozycji medium ważnego w życiu odbiorców, dającego im to, czego chcą słuchać. W przeciwnym razie z każdym rokiem będzie ono coraz częściej przegrywać konkurencję z innymi, często zupełnie nowymi środ kami przekazu, stając się powoli muzealnym eksponatem – tak jak inne wielkie wynalazki, których lata świetności minęły.
© Wojciech Kusiński
Nie zapominajmy przy tym o misyjnych obowiązkach publicznego nadawcy. Zgodnie z ustawą Polskie Radio to medium ogólnokrajowe. W tej chwili pozostaje takim jedynie z nazwy, ponieważ nie dociera do wszystkich mieszkańców Polski. Radiowa Jedynka i Trójka pokrywają swym zasięgiem 93–94 proc. terytorium kraju, natomiast Program 2 – tylko ok. 60 proc. Programu 4 może słuchać zaledwie 30 proc. ludności. Dzięki nadawaniu w ramach multipleksu cyfrowego wszystkie cztery stacje Polskiego Radia staną się rzeczywiście publiczne, ponieważ docelowo pokryją aż 95–97 proc. obszaru Polski.
Polskie Radio przystąpiło do projektu cyfryzacji ze świadomością, że misja medium publicznego zakłada obowiązek zaangażowania się zarówno w programowy, jak i technologiczny rozwój radiofonii w Polsce. Cyfryzacja niesie za sobą szansę nie tylko na poszerzenie realnego zasięgu i dotarcie do jak największej liczby słuchaczy, ale także zapewnienie im łatwego, niewymagającego dodatkowych opłat dostępu do nowych ciekawych programów i unikatowych, gdzie indziej niedostępnych treści.
Polskie Radio rozpoczęło cyfrowe nadawanie w systemie DAB+ 1 października 2013 r. Uruchomiono wówczas pierwszy multipleks MUX-3 DAB+, na którym nadają cyfrowo dotychczasowe analogowe programy Polskiego Radia: Jedynka, Dwójka, Trójka, Czwórka i Polskie Radio dla Zagranicy. Dostępne są również trzy zupełnie nowe kanały: muzyczne Radio Rytm, informacyjne Polskie Radio 24 oraz najnowsza propozycja – Radio Dzieciom (pierwszy ogólnopolski program zapewniający wszechstronną ofertę audycji kierowanych do dzieci i rodziców, nadawany bez reklam). Na cyfrowym multipleksie obecna jest także oferta regionalnych rozgłośni Polskiego Radia. Publiczny nadawca planuje sukcesywnie uruchamiać kolejne, sformatowane programy, tworzone z myślą o konkretnych grupach słuchaczy, np. seniorach.
Technologia DAB+ poza możliwością rozwoju oferty programowej przynosi słuchaczom wiele innych korzyści. W radiu cyfrowym dźwięk jest czysty, pozbawiony szumów, bez zniekształceń i zakłóceń, nawet w trakcie podróży. Wyszukiwanie stacji jest łatwe – słuchacze nie będą musieli pamiętać częstotliwości swych ulubionych rozgłośni, odszukają je z łatwością po nazwie. Słuchacz ma możliwość zaplanowania odsłuchu audycji nawet na siedem dni przed ich emisją – w zależności od funkcji, jakie oferuje dany odbiornik cyfrowy, będzie powiadamiany o emisji interesującej go audycji. Cyfrowe radio oferuje także szereg usług dodatkowych, np. przesyłanie napisów, obrazków, pokazu slajdów, przewodników po programach, niezbędnych w podróży informacji o ruchu drogowym dla systemów nawigacji.
Co istotne z punktu widzenia słuchaczy, cyfryzacja radia to proces długotrwały, przeprowadzany stopniowo, niewymagający gwałtownych zmian. Odbiorcy nie zostaną z dnia na dzień pozbawieni dostępu do swoich ulubionych audycji, wręcz przeciwnie – otrzymają odbierane dotychczas programy w lepszej jakości, a dodatkowo wiele nowych kanałów. Sygnał analogowy nadal będzie emitowany, na razie nie zarządzono jego wyłączenia.
Obecnie emisja w systemie DAB+ obejmuje 18 największych polskich aglomeracji. Radio cyfrowe dociera do blisko 54 proc. ludności naszego kraju, a do 2020 r. swoim zasięgiem obejmie całą Polskę.
