Innowacje – dzieją się w Polsce

Rodzima innowacyjność już zachwyca. Wystarczy przeczytać poniższe zestawienie. Polacy mają wspaniałe pomysły, wdrażają je, osiągają sukcesy, nieraz na skalę globalną. Oczywiście sceptycy mogą podnosić, że ilość wdrożonych w kraju, prawdziwie innowacyjnych projektów nie przekracza liczby wdrożeń, które realizuje średniej wielkości ośrodek badawczo-rozwojowy w USA. Warto jednak ocenić rozwój innowacyjności kraju według metody, jakiej uczy się w dobrych szkołach podstawowych. Tłumaczy się dzieciom, by nie porównywały się z innymi uczniami, tylko oceniały własne postępy w odniesieniu do indywidualnych warunków i osobistego tempa nabywania wiedzy. Zważywszy, że normalne warunki do rozwoju nowatorskich pomysłów są w Polsce od niedawna (zdaniem wielu – wciąż nie do końca normalne), budzi radość, że w ogóle dzieje się cokolwiek innowacyjnego.

Odnoszenie się do innych jest obarczone jeszcze jednym błędem. Trudno o w pełni obiektywne kryteria, które pozwolą określić precyzyjnie pozycję kraju. Dość wspomnieć, że w aktualnych globalnych rankingach innowacyjności, opracowanych przez wpływowe instytucje, polska innowacyjność bywa widziana zgoła inaczej. Według Bloomberga zajmujemy niezłe 25. miejsce w zestawieniu globalnym, zaś według ekspertów z Cornell University, INSEAD i WIPO – już 45. miejsce (sąsiadujemy z Mołdawią). Jeszcze inną pozycję Polska zyskuje, kiedy przeanalizujemy treść ramki umieszczonej na końcu artykułu. Reasumując – wydaje się, że warto określić swoją pozycję w stawce, ale nie przejmować się nią zbytnio.

Od kilkunastu miesięcy wokoło innowacji jest coraz głośniej. Rozpędza się realizacja perspektywy finansowej 2014–2020. Spora ilość środków zostanie przekazana na wsparcie krajowych inteligentnych specjalizacji oraz do organizacji finansujących ciekawe, innowacyjne projekty. Skoro niebawem pieniądze, w skali dotychczas nieosiągalnej w kraju, będą dostępne na wyciągnięcie ręki, może warto się zastanowić, co dalej z innowacjami w Polsce. Może warto zrobić w myśli kolejny krok czy dwa do przodu i zastanowić się, jak będzie przebiegała dystrybucja korzyści płynących z innowacji. Skoro fundusze wysokiego ryzyka zostaną dofinansowane z pieniędzy publicznych, to czy publiczne będą również pożytki wynikające ze spektakularnych sukcesów wdrożeń, realizowanych w oparciu o badania? Czy rodzime innowacje dadzą Polakom względnie równy dostęp do najnowocześniejszych zdobyczy medycyny, inżynierii, technologii i branży bezpieczeństwa? Czy może pogłębią rozwarstwienie społeczne i frustrację? I wreszcie: czy z taniej siły roboczej nie staniemy się tanią siłą innowacyjną?

Zanim jednak poznamy odpowiedzi decydentów na powyższe pytania (o ile wcześniej zostaną postawione bardziej donośnie), wypada się cieszyć z polskiej innowacyjności w czystej postaci. Poniżej przedstawiamy przykłady nowatorskich pomysłów pochodzących z Polski, które mają szansę zawojować świat lub już to czynią. Wybór jest subiektywny – pochodzi od ekspertów współpracujących z Fundacją „Teraz Polska”:  prof. Janusza Bujnickiego z Laboratorium Bioinformatyki i Inżynierii Białka w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, prof. Leszka Rafalskiego z Instytutu Badawczego Dróg i Mostów, prof. Henryka Skarżyńskiego z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu oraz Dariusza Żuka, Prezesa think tanku Polska Przedsiębiorcza. Niektóre z innowacji już działają, inne są na etapie wdrożenia. Wszystkie budzą zachwyt nad kreatywnością i determinacją rodaków. Publikujemy je jako przykład do naśladowania i powód do dumy.

Apeiron Synthesis

Produkuje katalizatory metatezy olefin do zastosowań w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym. Choć istnieje wiele oferowanych handlowo katalizatorów metatezy, to produkty opracowane przez Apeiron Synthesis dzięki swoim właściwościom są unikatowe w skali światowej. Oferowana innowacja eliminuje konieczność stosowania żmudnych i kosztownych procesów oczyszczania produktów po reakcji metatezy i umożliwia prowadzenie reakcji w wodzie, co stanowi przełom w zastosowaniach metatezy, zwłaszcza podczas wytwarzania wysokiej jakości leków, związków zapachowych, dodatków do kosmetyków, składników agrochemicznych, takich jak pestycydy i feromony, oraz polimerów i zaawansowanych materiałów.

Brand24

Firma zajmująca się monitoringiem sieci, dziś warta kilkadziesiąt milionów złotych. Monitoruje 30 tys. marek z całego świata, a do jej klientów należą m.in.: IKEA, Intel, Carlsberg, Vichy, Raiffeisen Polbank. Zdobyła nagrodę Best Web App w konkursie The Next Web’s Startup Awards 2013.

Curiosity Diagnostics

Celem firmy było zbudowanie najszybszego urządzenia diagnostycznego na świecie zdolnego do identyfikacji bakterii, wirusów oraz genetycznych markerów onkologicznych w trakcie jednej wizyty w gabinecie lekarskim. W ramach projektu zespół Curiosity stworzył automatyzowaną technologię szybkiego oczyszczenia próbki, metodę ultraszybkiej amplifikacji DNA oraz algorytmy, które pozwalają na precyzyjną analizę ilościową. Jesienią tego roku prace osiągną szósty poziom gotowości technologicznej i spółka planuje rozpoczęcie procesu wdrożenia urządzenia diagnostycznego do produkcji.

Inteligentny System Monitorowania i Penalizacji Pojazdów Przeciążonych

Nowy, multimodalny system pomiarowy, składający się z trzech rzędów kwarcowych czujników nacisku, stereowizyjnego modułu śledzenia ruchu i trajektorii pojazdu oraz zestawu czujników monitorujących parametry atmosferyczne w miejscu instalacji systemu. Wszystkie dane, zbierane przez poszczególne elementy systemu, są wzajemnie synchronizowane i służą maksymalnej kompensacji błędu pomiaru wagi poruszającego się pojazdu. Wiedza techniczna zdobyta podczas badań prowadzonych w ramach projektu przyczyniła się do opracowania rozwiązania, które spełnia wymagania techniczne i metrologiczne pomiaru masy pojazdu w ruchu (w kontekście automatycznego karania za przeciążenie pojazdu), zdefiniowane przez Międzynarodową Organizację Metrologii Prawnej (OIML) i przedstawione w specyfikacji R 134-2 oraz R 134-1. OIML jest obecnie standardem pierwotnego zatwierdzenia typu na obszarze całej Unii Europejskiej. Na podstawie wyników projektu opracowano unikalne w skali europejskiej rozwiązanie znacząco zmieniające efektywność funkcjonowania służb odpowiedzialnych za ochronę dróg. Obecnie system jest zainstalowany w kilku lokalizacjach w Polsce, a także w Niemczech i Czechach. Wkrótce na podstawie licencji zostanie sprzedany do USA i Australii.

Key2Print

Polski producent systemu web-to-print, umożliwiającego sprzedaż online drukarniom cyfrowym, wielkoformatowym, offsetowym oraz agencjom reklamowym. Produkt łączy specyfikę branży drukarskiej z handlem internetowym. W styczniu 2014 r. firma otworzyła pierwsze zagraniczne biuro sprzedaży w Londynie.

Metoda leczenia częściowej głuchoty za pomocą implantu ślimakowego

Autorska, innowacyjna metoda leczenia częściowej głuchoty – PDT (Partial Deafness Treatment), opracowana w 2012 r. przez prof. Henryka Skarżyńskiego, w której wykorzystuje się dwa rodzaje stymulacji układu słuchowego – akustyczną oraz elektryczną. Jest przeznaczona do terapii osób z głębokim upośledzeniem słyszenia wysokich tonów, u których słyszenie niskich tonów jest prawidłowe. Połączenie obu rodzajów stymulacji pozwala na uzyskanie silnego efektu synergii w zakresie zrozumiałości mowy. Wdrożenie tej metody znacznie rozszerzyło wskazania kliniczne do stosowania implantów ślimakowych w różnych ubytkach odbiorczych. Metoda jest stosowana w wielu ośrodkach w Europie, USA, Azji i Australii.

NanoVelos

Firma opracowała technologię wykorzystującą nanocząstki zbudowane z dekstranu do transportu leków przeciwnowotworowych w organizmie pacjenta. Innowacyjne nanocząstki mają średnicę ok. 100 nm, co powoduje, że nie przenikają przez szczelne naczynia krwionośne zdrowych tkanek, natomiast przedostają się przez nieszczelne naczynia krwionośne do komórek nowotworowych, gdzie uwalniają lek. Wstępne badania pokazują, że nanocząstki są bardzo dobrze tolerowane przez organizm (są nietoksyczne) i znacznie poprawiają dostarczanie leku bezpośrednio do komórek nowotworowych.

Phenicoptere Sp. z o.o.

Spółka powstała w 2011 r. w ramach wspierania innowacyjnych rozwiązań przez fundusz inwestycyjny AIP Seed Capital. Wprowadziła na rynek markę Glov Hydro Demaquillage – linię produktów do demakijażu wykorzystujących mikrowłókna. Produkty dystrybuowane są w Polsce i za granicą, m.in. w Rosji.

System monitoringu podpór mostowych i ich otoczenia MOPMO

Rezultatem projektu jest powstanie systemu do monitorowania podpór mostowych i ich otoczenia na podstawie pomiaru przepływu/stanu wody i stopnia rozmycia dna wokół podpory, z wykorzystaniem badań nieniszczących. Systemy, zarówno w części podwodnej, jak i nadwodnej podpory, są skonstruowane tak, aby zapewnić ich pełną modułowość oraz zdolność przystosowania do każdego kształtu podpory. Zarządcy mostów będą mogli znacząco zwiększyć bezpieczeństwo eksploatowanych obiektów i zmniejszyć koszty ich utrzymania. Projekt zakończył się zgłoszeniem patentowym.

Polacy triumfują podczas święta innowacji

Aż 13 złotych medali, 22 srebrne i 4 brązowe zdobyli polscy naukowcy i wynalazcy podczas 43. Międzynarodowej Wystawy Wynalazczości Geneva Inventions.

Wydarzenie odbyło się w dniach 15–19 kwietnia w Genewie. „Wynalazki prezentowało 752 wystawców z 48 krajów, łącznie przedstawiono ponad tysiąc innowacyjnych rozwiązań. Przez pięć dni wystawę odwiedziło około 60 tys. zwiedzających” – podaje Stowarzyszenie Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów, które reprezentowało nasz kraj na wystawie.

Złotym medalem z wyróżnieniem nagrodzono następujące polskie projekty:

• Odwodnieniowy wpust separacyjny (Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie oraz Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza),
• Urządzenie do oczyszczania wód opadowych (Politechnika Rzeszowska),
• Żywice fenolowo-formaldehydowe wolne od toksycznych monomerów (Instytut Chemii Przemysłowej w Warszawie),
• Multimedialna Platforma Komunikacji Alternatywnej w Edukacji i Rehabilitacji (Zespół Szkół nr 6 im. Króla Jana III Sobieskiego w Jastrzębiu-Zdroju),
• Wykorzystanie panelu 14 autoprzeciwciał jako klasyfikatora w nieinwazyjnej diagnostyce prenatalnej aberracji chromosomowej zespołu Downa oparte o analizę we krwi (Uniwersytet Medyczny w Białymstoku).

Oprócz medali i dyplomów przyznanych w ramach głównego konkursu wystawy Geneva Inventions polskie rozwiązania otrzymały również liczne medale i wyróżnienia od państwowych reprezentacji wynalazców, m.in.: Iranu, Chorwacji, Rumunii, Mołdawii, Portugalii, Tajlandii, Bośni i Hercegowiny oraz Peru.

W sumie polscy twórcy zaprezentowali ponad 40 rozwiązań. Łącznie nasz kraj otrzymał 13 złotych medali, w tym aż 5 złotych medali z wyróżnieniem, 22 srebrne medale i cztery brązowe. „Żadne polskie rozwiązanie nie pozostało bez medalu, a liczba prezentowanych projektów sytuuje Polskę na trzecim miejscu wśród wszystkich państw obecnych na wystawie, tuż za reprezentacją Chin i Tajlandii” – informuje Stowarzyszenie Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów.

Wystawa Geneva Inventions to jedyne w swoim rodzaju forum wymiany pomysłów i doświadczeń pomiędzy wynalazcami, przemysłem i światem biznesu. Wartość kontraktów zawieranych przez osoby, które prezentują swoje rozwiązania na tej wystawie, przekracza 50 mln euro.

Pełna lista nagrodzonych polskich innowacji dostępna jest tutaj.

---

Kamil Broszko