Godło „Teraz Polska” zachęca do zakupu

Jakość, cena i miejsce pochodzenia produktu to główne czynniki brane pod uwagę przez konsumentów podczas codziennych zakupów. Taki wniosek wyłania się z najnowszych badań przeprowadzonych na zlecenie Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska” przez ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku. W lipcu 2019 r. zapytaliśmy m.in. o to, co wpływa na decyzje zakupowe Polaków, a także o skłonność do świadomego kupowania rodzimych produktów oraz skojarzenia ze znakiem promocyjnym „Teraz Polska”.

Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego od niemal 30 lat nagradza Godłem „Teraz Polska” produkty i usługi, które odznaczają się najwyższą jakością. Promuje również innowacyjne metody wytwarzania, współpracę świata nauki z biznesem oraz stara się na bieżąco identyfikować trendy obecne w polskiej gospodarce i zachowania konsumentów. Od kilkunastu lat zleca przeprowadzenie badań mających na celu zdefiniowanie głównych przesłanek wpływających na decyzje zakupowe Polaków. Tegoroczne badanie wykonano w lipcu metodą ankiety internetowej CAVI na próbie 1055 dorosłych Polaków.

W ostatnich trzech latach zauważalna jest wyraźna zmiana zachowań konsumenckich. Od 2017 r. wyniki badań dowodzą, że Polacy, robiąc zakupy, na pierwszym miejscu stawiają jakość produktu (usługi), a dopiero na drugim cenę. Jeszcze 5–10 lat temu było odwrotnie: w opinii zdecydowanej większości ankietowanych to cena, za jaką nabywaliśmy produkt, była decydującym kryterium podczas podejmowania decyzji o jego zakupie. Wyniki tegorocznych badań potwierdzają utrzymanie trendu, który obserwujemy od 2017 r. Na pytanie, co jest najważniejsze podczas codziennych zakupów, 74,3 proc. ankietowanych odpowiedziało, że jakość. Cena została wskazana przez 69,2 proc. respondentów. Na kolejnych miejscach znalazły się: miejsce pochodzenia produktu (34 proc.), walory ekologiczne (22,2 proc.), znaki jakości zamieszczone na produkcie (18,4 proc.), opakowanie (14,3 proc.).

Na podstawie wyników badań tegorocznych oraz zrealizowanych w latach 2018 i 2017 można stwierdzić pewne prawidłowości dotyczące obecnych zachowań polskich konsumentów. Po pierwsze, jesteśmy coraz bardziej świadomi tego, co kupujemy. Robiąc zakupy, częściej niż kiedyś sprawdzamy skład produktu, czytamy etykiety, zapoznajemy się z opiniami na temat produktu, jakie zamieścili w Internecie inni użytkownicy. Niewątpliwie rozwój technologii i dostęp do informacji sprawiły, że konsumenci stają się coraz bardziej świadomi, ale także coraz bardziej wymagający, co niejako wymusza na producentach oferowanie produktów i usług, które spełnią oczekiwania konsumentów.

Po drugie, zmiana zachowań konsumenckich jest również konsekwencją rosnącej zamożności społeczeństwa. Skoro zarabiamy więcej niż np. 10 lat temu (i to zarówno w ujęciu realnym, jaki i nominalnym), to nie musimy już przywiązywać największej wagi do ceny. Na pytanie: „Czy byłby Pan skłonny / byłaby Pani skłonna zapłacić więcej za produkt wysokiej jakości?” prawie 67 proc. respondentów udzieliło odpowiedzi twierdzącej. Blisko jedna czwarta nie miała konkretnego zdania, natomiast jedynie 9 proc. zadeklarowało, że nie chciałoby zapłacić więcej za taki produkt.

Jednak patrząc całościowo na wyniki badań, należy przyznać, że cena produktu ma nadal duże znaczenie podczas zakupów. Można nawet stwierdzić, że Polaków cechuje swego rodzaju racjonalność konsumencka. Chcemy nabywać produkty i usługi dobrej jakości, ale poszukujemy ich w pewnym określonym przedziale cenowym, który jest dla nas akceptowalny.

Trzeci niezwykle istotny wniosek mówiący o decyzjach zakupowych dotyczy stale rosnącej świadomości konsumentów, jak istotny z punktu widzenia gospodarki jest wybór polskich produktów i usług. Coraz więcej z nas wie, że pojedyncze decyzje zakupowe mają wpływ na to, czy wydawane przez nas pieniądze zostaną w kraju i będą przyczyniać się do rozwoju gospodarki, czy też zasilą PKB innego państwa. Miejsce pochodzenia produktu jest brane pod uwagę przez 34 proc. badanych. Co ciekawe, nastąpił wzrost znaczenia tego kryterium zakupowego o 11 punktów proc. rok do roku. Wyniki badania wskazują, że patriotyzm konsumencki coraz bardziej wpływa na krajową gospodarkę. A jeszcze 10 lat temu nie był on istotny dla konsumentów. Podczas konferencji i debat wielokrotnie mówiliśmy, że mamy w Polsce produkty i usługi, które swoją jakością nie ustępują zagranicznym, a często są od nich lepsze, a także uświadamialiśmy, jak duże znaczenie dla naszej gospodarki ma wybór produktów rodzimych. Przekonywanie Polaków i wskazywanie im dobrych produktów „made in Poland” było i jest jednym z podstawowych zadań Fundacji „Teraz Polska”. Bardzo nas cieszy fakt, że obecnie ponad jedna trzecia ankietowanych rozumie, dlaczego lepiej kupić produkt polski niż jego zagraniczny odpowiednik.

Omawiany trend potwierdzają także odpowiedzi na jedno z pytań zadanych w tegorocznym badaniu. Respondenci zapytani, czy robiąc zakupy produktów codziennego użytku, zwracają uwagę na kraj pochodzenia, w zdecydowanej większości (66 proc.) odpowiedzieli twierdząco.

Jeszcze wyższy odsetek odpowiedzi wskazujących na umacniające się wśród polskich konsumentów postawy związanej z patriotyzmem zakupowym dało pytanie: „Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem, że mając możliwość wyboru, należy kupować produkty polskiego pochodzenia?”. Aż 78,2 proc. ankietowanych odpowiedziało twierdząco, a tylko 12 proc. było przeciwnego zdania.

Odpowiedzi na dwa ostatnie pytania dowodzą, że patriotyzm zakupowy zajmuje wysoką pozycję wśród czynników wpływających na decyzje zakupowe. Odwołując się do badań sprzed roku, możemy także przypomnieć, że kupowanie rodzimych towarów i usług jest jednym z podstawowych przejawów patriotyzmu wskazywanych przez respondentów (za dumą z bycia Polakiem oraz przywiązaniem do polskiej kultury oraz historii).

Warto zauważyć, że patriotyzm zakupowy w przytoczonym zestawieniu jest najwyżej sklasyfikowaną formą partiotyzu czynnego, który wyraża się w konkretnym działaniu, aktywności, chęci zmiany współczesnych uwarunkowań. – A skoro tzw. efekt miejsca pochodzenia, czyli swego rodzaju siła oddziaływania informacji o pochodzeniu produktu na decyzje zakupowe konsumentów, ma tak duże znaczenie, to nie dziwi fakt, że wielu producentów stara się obecnie wykorzystywać swoje regionalne pochodzenie do zbudowania silnej marki, za którą stoi wyróżniająca jakość i coś, co w marce jest najważniejsze, czyli wartości. W przypadku budowania marki w oparciu o regionalne pochodzenie są to wartości patriotyczne, związane m.in. z szacunkiem do tradycji, ale też wspieraniem lokalnej gospodarki – mówi dr Jarosław Górski, ekonomista, uczony, ekspert Fundacji „Teraz Polska”.

Analizując tegoroczne badania, nasuwa się jeszcze jeden wniosek. – Krajowe pochodzenie produktów nie jest kryterium, które konkuruje z jakością. Konsumenci najchętniej sięgają po ofertę, która ma wysoką jakość, atrakcyjną cenę oraz krajowe pochodzenie. Takie warunki łącznie spełniają, niezmiennie od prawie 30 lat, produkty i usługi nagradzane Godłem „Teraz Polska”. Potwierdzają to wyniki tegorocznych badań. Zdaniem respondentów oferta oznaczona znakiem „Teraz Polska” ma wysoką i stabilną jakość, jest nowoczesna, rozpoznawalna, wyjątkowa i ma atut krajowego pochodzenia – kwituje Górski.

Godło „Teraz Polska” należy do najlepiej rozpoznawalnych logotypów promocyjnych w Polsce. Od lat w badaniach ankietowych odsetek osób deklarujących jego znajomość utrzymuje się powyżej 70 proc. Nie inaczej było w tym roku. Blisko 72 proc. respondentów stwierdziło, że spotkało się ze znakiem „Teraz Polska”.

Ankietowani, którzy zadeklarowali znajomość Godła „Teraz Polska”, zostali poproszeni o wymienienie nazw produktów, firm lub po prostu branż, z którymi kojarzą ten symbol. Aż 74,4 proc. badanych było w stanie podać takie marki lub grupy produktowe. Największy odsetek wskazań dotyczył produktów spożywczych i budowlanych. Wynika to przede wszystkim z szerokiej dostępności tych produktów na rynku oraz faktu, że są to dwie najliczniej reprezentowane branże wśród laureatów Konkursu „Teraz Polska”. Osoby badane, wskazując marki najsilniej kojarzone z Godłem „Teraz Polska”, najczęściej wymieniały Blachy Pruszyński, Mlekovitę oraz Atlas.

Odpowiedzi na kolejne dwa pytania nie tylko potwierdzają wysoką rozpoznawalność znaku „Teraz Polska”, ale przede wszystkim dowodzą jego wartości jako narzędzia promocyjnego, skutecznie wspierającego sprzedaż oraz markę posługującej się nim firmy. 79,3 proc. respondentów uważa, że Godło „Teraz Polska” jest dobrym sposobem oznaczania wysokiej jakości polskich produktów i usług. Jedynie 5,9 proc. było przeciwnego zdania.  

Odpowiedzi na to pytanie wyraźnie potwierdzają, że znak „Teraz Polska” stanowi dla firm umieszczających go na swoich produktach proste i czytelne potwierdzenie wysokiej jakości oferty. Jest to szczególnie istotne w kontekście deklaracji dotyczących aktualnych decyzji zakupowych i poszukiwania przede wszystkim produktów charakteryzujących się wysoką jakością.

O przydatności i wyjątkowym charakterze Godła „Teraz Polska” świadczy deklaracja ponad 77 proc. respondentów, że ów znak umieszczony na opakowaniu produktu zachęca ich do zakupu. Biorąc pod uwagę, że tylko nieco ponad 12 proc. jest odmiennego zdania, możemy stwierdzić, że Godło „Teraz Polska” to jedyne w swoim rodzaju narzędzie promocyjne, które w skuteczny sposób zachęca klientów do zakupu oznaczonych nim produktów oraz jest dla konsumentów potwierdzeniem wysokiej jakości i polskiego pochodzenia. To wreszcie znak pozwalający wyróżnić ofertę i markę firmy w sposób wyjątkowy.