25. edycja Konkursu „Teraz Polska”.
Fot. KAMIL BROSZKO/BROSZKO.COM
Z Aleksandrem Kwaśniewskim, prezydentem RP w latach 1995–2005, patronem honorowym Konkursu „Teraz Polska” w latach 1995–2005, rozmawia Krzysztof Przybył.
Krzysztof Przybył: Jak pan prezydent ocenia 25 lat polskiej transformacji?
Aleksander Kwaśniewski: Polska transformacja, oceniana z dystansu ćwierćwiecza, okazała się sukcesem, który przyniósł państwu i społeczeństwu polskiemu wyraźny postęp, przy czym ocena ta opiera się na twardych faktach we wszystkich wymiarach: gospodarczym, politycznym i społecznym.
Gospodarcze efekty transformacji można zilustrować dwoma przykładami. Po pierwsze, spośród 11 państw regionu Europy Środkowej skumulowany wzrost gospodarczy był w Polsce najwyższy, osiągając wartość ponad dwukrotnie większą niż w 1989 r. Po drugie, gospodarka polska po transformacji wykazała stabilność i odporność. Nie uległa recesji w okresie kryzysu światowego w 2008 r. ani stagnacji w okresie późniejszym, tym samym wyraźnie zmniejszając dystans do państw zachodnich.
Sukces transformacji politycznej polegał na zbudowaniu wspólnym wysiłkiem całego społeczeństwa kompletnego i stabilnego systemu demokratycznego w wolnym, suwerennym państwie, z niezależnym sądownictwem, silnym samorządem terytorialnym, instytucjami społeczeństwa obywatelskiego oraz zapewniającym ochronę wolności i praw obywateli systemem prawnym, zwieńczonym konstytucją od 18 lat służącą Polsce. To ogromny sukces (szczególnie w kontekście dwóch wieków historii Polski i Polaków), który stał się podstawą dalszych osiągnięć państwa polskiego w sferze politycznej. Stanowił ważny argument za przyjęciem Polski do NATO w 1999 r. (co umocniło stan naszego bezpieczeństwa) oraz Unii Europejskiej w 2004 r.
Nastąpił wzrost poziomu życia, wyrażający się w poziomie rozwoju gospodarczego na głowę mieszkańca. W efekcie znacznie zmniejszył się nasz dystans do państw Europy Zachodniej. Rozwinął się system edukacji na poziomie wyższym. Ogromne znaczenie miało tworzenie społeczeństwa obywatelskiego i jego rosnący dorobek, w tym umacnianie się i wzrost aktywności ekonomicznej i społecznej samorządów terytorialnych.
KP: Jakie wyzwania stoją dzisiaj przed Polską?
AK: Podstawowe wyzwanie w sferze gospodarczej dotyczy rozwijania gospodarki innowacyjnej z udziałem nowoczesnego przemysłu, efektywnie powiązanego z nauką. Wymóg innowacyjności gospodarki jest dzisiaj warunkiem konkurencyjności na rynku europejskim i światowym. Niezbędne są dalsze dostosowania prawno-organizacyjne, wspierające efektywność współdziałania podmiotów nauki i biznesu.
Drugim wyzwaniem jest optymalne dostosowanie polityki społecznej do celów rozwojowych. Bezrobocie, utrzymujące się nadal na dość wysokim poziomie, istotna skala emigracji zarobkowej, znaczne rozwarstwienie ekonomiczne społeczeństwa, niewydolny i powszechnie krytykowany system opieki zdrowotnej wskazują, że w dziedzinie polityki społecznej potrzebne są dalsze przekształcenia, oparte na dialogu społecznym, rozwoju przedsiębiorczości społecznej oraz rzetelnych analizach naukowych.
W sferze polityki wyzwaniem są pogłębiające się podziały wewnętrzne i walki polityczne, których klimat przenosi się do społeczeństwa, tworząc atmosferę niechęci, frustracji i niemocy. Nasilanie się tych postaw może zahamować dynamikę polskiego rozwoju. Trzeba z nimi walczyć, proponować tworzenie wspólnot wokół ludzi sukcesu na rzecz realizacji nowych wyzwań, promować współpracę jako drogę do tego, aby każdy sukces budował następny.
KP: Czy wrodzona przedsiębiorczość Polaków przyczyniła się do sukcesów gospodarczych Polski?
AK: Podzielam pogląd, że naturalna przedsiębiorczość Polaków jest ważnym czynnikiem sprawczym polskiego sukcesu. Trzeba to podkreślać, ukazywać przykłady ważnych inicjatyw i osiągnięć potwierdzających ten fakt. Znakomicie czyni to Konkurs „Teraz Polska”.
KP: Jak ocenia pan rolę Polskiego Programu Promocyjnego w rozwoju polskiej gospodarki?
AK: Polski Program Promocyjny towarzyszy przemianom w naszym kraju już niemal ćwierć wieku. Dwudziesta piąta edycja Konkursu „Teraz Polska” to piękny i ważny jubileusz. Całemu zespołowi Fundacji i wszystkim współpracownikom składam serdeczne gratulacje. Byłem i nadal jestem przekonany, że przedsiębiorstwa, produkty, usługi czy gminy wyróżnione Godłem „Teraz Polska” należą do awangardy polskich przemian i polskiej przedsiębiorczości. Konkurs „Teraz Polska” to dobra i wartościowa inicjatywa, ważny symbol promocyjny polskiej gospodarki. Należy go wspierać i pielęgnować, dla dobra Polski i całej Unii Europejskiej.
