Malarz-daltonista to ja. 80-lecie Rafała Olbińskiego

Fot. AKPA/Jacek Kurnikowski/ Warszawska Opera Kameralna

Na powitanie zaproszonych gości Rafał Olbiński powiedział ze sceny: - „W jednym z fragmentów „Małego księcia” autor rozprawia się z obsesją cyfr ludzi dorosłych. Kiedy mówimy o nowym znajomym czy nowym przyjacielu, nigdy nie mówimy o rzeczach istotnych, takich jak na przykład: jakie ma hobby, czy woli wino białe czy czerwone, jaki jest jego ulubiony deser lub książka. Mówimy za to ile ma lat, ile ma wzrostu, ile waży, ile ma rodzeństwa lub dzieci, ile zarabia. Cyfry, cyfry, cyfry.

WYWIAD "MAGAZYNU TERAZ POLSKA": Teraz światem rządzi populizm. O nonsensach we współczesnej sztuce, polskich elitach i polityce schlebiającej najniższym gustom z Rafałem Olbińskim rozmawiają Marzena Tataj i Kamil Broszko - LINK

Otóż mam 80 lat. Głupia sprawa, ale to wina moich rodziców,  że tak się pospieszyli. Gdybym na przykład był ostatnim z rodzeństwa a nie pierwszym, to miałbym 62 lata. Mam 185 cm wzrostu i 85 kg wagi, choć ta liczba nieco się waha. Zarabiam za mało, bo nie stać mnie na moje obrazy. Jeśli chodzi o iloraz inteligencji to mieszczę się w polskiej średniej, którą wyznaczył wieszcz Adam Mickiewicz – A numer jego czterdzieści i cztery. Nie wiem, czy chodziło mu o numer buta czy iloraz inteligencji. Pewnie o to i o to.

Dziś skonstatowałem, że jestem daltonistą. Otóż chciałem dobrać koszulkę do garnituru i wybrałem tę z tygrysem, ze względu na zielone oczy. Właśnie uzmysłowiono mi, że tygrys ma  oczy niebieskie. Tak więc malarz-daltonista to ja.”

WYWIAD "MAGAZYNU TERAZ POLSKA": Staram się być jednostką, a nie numerem statystycznym. O wyborach drogi życiowej, różnych obliczach sławy, wpływie nowych mediów na proces twórczy z Rafałem Olbińskim rozmawia Kamil Broszko - LINK

Dla Magazynu Teraz Polska Rafał Olbiński powiedział: - „Podstawowe kryterium twórcy to być zauważonym. Twist intelektualny czy formalny na obrazie powinien powodować, że widz się przed nim zatrzyma. Wtedy mam szansę przekazać w sposób metaforyczny treści, które tak naprawdę są dostępne w bibliotece naszej cywilizacji. Jeżeli mój zamysł widz odczyta – jestem szczęśliwy. Jeżeli tak się nie stanie, jest to moja wina, bo sztuka czy piękno powstaje w oczach oglądającego. Gdy widz jest prymitywny, to piękno jest prymitywne, a gdy na sztukę patrzy człowiek wysublimowany, o dużej wrażliwości, to piękno też ma takie przymioty."

Alicja Węgorzewska i Rafał Olbiński fot. AKPA/Kacek Kurnikowski/Warszawska Opera Kameralna

Wydarzenie było połączone z pierwszą premierą sezonu 2023-2024 Warszawskiej Opery Kameralnej – kantatą sceniczną Carla Orffa „Carmina Burana”, której inscenizacja stanowi hołd twórczości Rafała Olbińskiego. Wieloznaczne i symboliczne dzieła Olbińskiego towarzyszą całemu spektaklowi. Ożywione animacją obrazy podziwiamy z wielkiego ekranu. Niektóre postaci „schodzą” wprost na scenę, stając się punktem wyjścia do artystycznej zabawy z widzem. Inne postaci zostały uosobione poprzez fragmenty dzieł nadrukowanych na kostiumach śpiewaków.

Inscenizacja Carmina Burana dokonana przez Warszawską Operę Kameralną pod dyrekcją Alicji Węgorzewskiej, to opowieść o miłości i zagubieniu człowieka we współczesnym świecie. Bohaterowie próbują się poznać i zrozumieć, ale nie potrafią. Rezygnują pokonani własną słabością i chowają się samotnie w betonowym labiryncie. Spektakl rozpoczyna i kończy popularna kantana „O Fortuna”, stanowiąc klamrę opowieści o miłości, która daje nadzieję i wiarę w przyszłość.

 

Rafał Olbiński (ur. 1943 r. w Kielcach) – malarz, grafik i twórca plakatów. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Był dyrektorem artystycznym magazynu „Jazz Forum”. W 1981 r. wyemigrował do USA; wykładał na Temple University w Filadelfii i w School of Visual Arts w Nowym Jorku. Zdobył uznanie na całym świecie, a jego prace zdobiły okładki czasopism: „Newsweek”, „Time”, „Business Week”, „New York Times”, „Der Spigel”, „Stern”. Jest twórcą z ogromnym dorobkiem. Stworzył liczne plakaty dla amerykańskich oper (New York City Opera, Utah Opera, Pacific Opera San Francisco, Philadelphia Opera), a także scenografię operową do przedstawienia „Don Giovanni” w Filadelfii. W Polsce regularnie tworzył okładki dla miesięcznika „Charaktery”. Jego prace prezentowane były na wielu wystawach w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Francji, Niemczech, Włoszech, Meksyku, Chile, Tajlandii i w Polsce. Można znaleźć je m.in. w kolekcjach tak prestiżowych instytucji, jak The National Arts CIub w Nowym Jorku, Library of Congress w Waszyngtonie, Suntory Museum w Osace. Za swoje prace otrzymał ponad 150 nagród, w tym złote i srebrne medale przyznane przez Klub Dyrektorów Artystycznych w Nowym Jorku oraz Towarzystwo Ilustratorów w Nowym Jorku i Los Angeles. W 2006 r. nagrodzony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2012 r. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury polskiej i światowej. W 2013 r. otrzymał tytuł Wybitnego Polaka, przyznawany przez Fundację „Teraz Polska”.