Zabrze w sercu Śląska

Sztolnia „Królowa Luiza”

W okresie międzywojennym snuto wobec Zabrza poważne plany. Miało emanować siłą i nawiązywać do idei miasta ogrodu. W 1922 r. ta śląska wieś miała stać się sercem Tripolis – trójmiasta, w skład którego wchodzić miały także Bytom i Gliwice. Śmiałe wizje zweryfikowała rzeczywistość. I choć o śląskim Tripolis nikt nigdy nie usłyszał, to Zabrze i tak zachwyca – architektonicznie, turystycznie, kulturalnie i biznesowo.

Zabrze to prawdziwa perła międzywojennego modernizmu. Bogata tradycja kulturowo-industrialna stała się fundamentem oferty, jaką miasto kusi zwiedzających. Dawne obiekty przemysłowe zyskują drugie życie; pełnią funkcje turystyczne, kulturalne, edukacyjne, naukowe, rekreacyjne i usługowe.

Industrialny urok

Zabrze otrzymało prawa miejskie dopiero wtedy, gdy liczyło już ponad 100 tys. mieszkańców. Ów fakt, z pozoru nieistotny, zdeterminował bardzo nietypową zabudowę śląskiego miasta.

Niegdyś wizytówką Zabrza był gmach zabytkowego już dziś hotelu Admiralspalast, mieszczącego się przy ul. Wolności – najdłuższej ulicy w mieście. Jednak to działalność Huty Donnersmarcka i kopalń na stałe zmieniła miejską zabudowę. Uwagę przykuwa nie tylko budynek dyrekcji huty, ale i Osiedle Donnersmarcka, które powstało dla jej pracowników. Podobne osiedla patronackie powstawały także dla pracujących w zabrzańskich kopalniach. Nawiązujące do wzorców angielskich Osiedle Ballestrema czy unikatowe Osiedle Borsigwerk to jedne z najstarszych osiedli mieszkalnych w Zabrzu i jedne z najbardziej unikalnych na Górnym Śląsku. To tam napotkamy tzw. stalowe domy, będące efektem międzywojennego eksperymentu architektonicznego, którego celem było szybkie wznoszenie budynków mieszkalnych. Stalowy dom, wykonany z ośmiu metalowych, zespawanych ze sobą ścian, mogła postawić niewielka grupa robotników nawet w ciągu miesiąca. Wszystkie tego typu budynki w Zabrzu są do dziś zamieszkane i stanowią unikalne obiekty architektoniczne na skalę europejską.

Kopalniane perły

Zabrze wyrasta na najsilniejszy ośrodek turystyki przemysłowej na Górnym Śląsku. Od wielu lat miasto konsekwentnie odnawia poprzemysłowe obiekty z myślą o turystach. Koronnymi przykładami tego typu działań są Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego „Guido” oraz Sztolnia „Królowa Luiza”, oferujące turystom zwiedzanie pokopalnianych korytarzy przez cały rok (obydwa obiekty znajdują się na Szlaku Zabytków Techniki).

Kopalnia „Guido” po raz pierwszy od momentu powstania działa pełną parą. Nigdy masowo nie wydobywano w niej węgla, więc szybko stała się obiektem ćwiczebnym dla przyszłych górników. Dopiero udostępnienie podziemnych korytarzy zwiedzającym rozpoczęło prawdziwy okres świetności kopalni. Podczas zwiedzania można odbyć górniczą szychtę w pełnym rynsztunku. „Poziom 355” to najgłębiej położona dostępna dla turystów trasa górnicza w Europie. Wśród największych atrakcji kopalni można wymienić także pokazy pracy wielkich maszyn górniczych i przejazd elektryczną kolejką podwieszaną.

Podziemnymi trasami kusi turystów także Sztolnia „Królowa Luiza”, która docelowo zaoferuje odwiedzającym ponad 5 km szlaków, dwa szyby górnicze, trzy lokalizacje naziemne, szereg zrewitalizowanych budynków i parki tematyczne (Park Techniki Wojskowej i Park 12C).

Zabrze kulturalne

Zabrze zadziwia nie tylko coraz bogatszą ofertą turystyczną, ale też wielością propozycji kulturalnych. Miasto proponuje wydarzenia i atrakcje o randze międzynarodowej. Z pewnością jedną z najcenniejszych perełek na polskiej mapie kultury jest zabrzański Dom Muzyki i Tańca. W ciągu 57 lat istnienia odbyło się tutaj ok. 4,5 tys. koncertów, a przez widownię przewinęło się ponad 8 mln widzów. Zabrze to także jedno z trzech śląskich miast posiadających własną filharmonię; jej muzycy cieszą się zasłużoną sławą w Polsce i za granicą.

Klucz do bogatego spektrum propozycji stanowią ludzie aktywni i twórczy, animatorzy kultury oraz artyści. Wymienić tutaj należy m.in. Krystiana Zimermana, światowej sławy pianistę klasycznego i dyrygenta, zwycięzcę IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, czy Jana Sawkę, wybitnego grafika i rysownika. W Zabrzu mieszkał Piotr Skrzynecki, reżyser i scenarzysta, twórca Piwnicy pod Baranami. Z tego miasta pochodzi także Janosch (właśc. Horst Eckert) – pisarz, grafik i autor ponad 300 książek dla dzieci, które przetłumaczono na ponad 30 języków.

Czternastokrotny mistrz Polski

W Polsce i na świecie Zabrze znane jest jednak nie z wyjątkowych zabytków, a z utytułowanego klubu piłkarskiego Górnik Zabrze i oddanych mu kibiców. Sport to nierozerwalna część życia zabrzan. W mieście funkcjonuje wiele klubów i sekcji sportowych, odnoszących liczne sukcesy na arenach krajowych i międzynarodowych.

Nie bez znaczenia dla sportowego wymiaru atrakcyjności miasta jest wysokiej klasy infrastruktura sportowa. Arena Zabrze to obiekt przeznaczony nie tylko dla kibiców. Służy mieszkańcom również w dni niemeczowe. Przykładem mogą być liczne imprezy, które odbyły się w kubaturze oraz na zewnętrznej promenadzie stadionu. Sympatią mieszkańców cieszył się Plenerowy Pub Sportowy, gdzie można było oglądać zmagania drużyn w mistrzo-stwach Europy w piłce nożnej. 1 lipca w Arenie Zabrze otwarto klub fitness Smart Gym.

Przestrzeń dla przedsiębiorców

Zabrze to z pewnością jedno z najprężniej rozwijających się miast województwa śląskiego. Motorem tego rozwoju stały się bez wątpienia inwestycje. I właśnie dla inwestorów i przedsiębiorców miasto wypracowało rozbudowany i profesjonalny system wsparcia oraz specjalny pakiet rozwiązań pomocowych, obej-mujący m.in. zwolnienia z podatku od nieruchomości, wsparcie indywidualne oraz opiekę merytoryczną w procesie uruchamiania przedsiębiorstw i inwestowania. Na przedsiębiorców czekają w Zabrzu także specjalnie przygotowane tereny inwestycyjne, które zaliczyć można do najlepiej skomunikowanych miejsc w Polsce.

Bogowie z Zabrza

Mówiąc o Zabrzu, trudno nie wspomnieć prof. Zbigniewa Religi. Kiedy w 1985 r. ten wybitny kardiochirurg w zabrzańskim Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii przeprowadził pierwszy w Polsce zakończony powodzeniem zabieg przeszczepu serca, Zabrze stanęło przed wielką szansą, którą znakomicie wykorzystało. Od tego czasu miasto stało się wiodącym w kraju ośrodkiem kardiochirurgii. W ciągu ponad 30 lat w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu (dawnym Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii) wykonano ponad 1,1 tys. przeszczepów serca. To właśnie w Zabrzu narodził się polski program mechanicznego wspomagania serca i to stąd pochodzą najwybitniejsi polscy kardiochirurdzy.

Zabrze zaskakuje. Kojarzone z przemysłem i kopalniami, potrafi urzec turystę, kibica, melomana i przedsiębiorcę. Każdy z nich znajdzie w tym mieście przestrzeń dla siebie. Międzywojenny modernizm zachwyca, a gdy industrializm zacznie nas przytłaczać, wytchnienie zaoferuje Miejski Ogród Botaniczny – ogromna oaza zieleni w centrum intrygującego na każdym kroku miasta. W centrum Śląska.

Arena Zabrze to nowoczesny stadion
piłkarski, jedyny tego typu obiekt na Śląsku
mieszczący 24 563 osoby.