Cena, jakość, patriotyzm.

  • Fot. Kamil Broszko/Broszko.com
    Fot. Kamil Broszko/Broszko.com

Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego zaprojektowała i zleciła wykonanie badania opinii publicznej. Zapytaliśmy o współczesne rozumienie patriotyzmu, jego rolę w podejmowaniu decyzji zakupowych, ale też o wpływ na owe decyzje innych czynników, m.in. jakości i ceny. Chcieliśmy się również dowiedzieć, jak konsumenci rozumieją pojęcia polskiej jakości i polskiego produktu. Badanie wykonała firma ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku. Publikujemy podsumowanie wyników i analizę dra Jarosława Górskiego, eksperta Fundacji.

Przy okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości nie sposób nie wspomnieć o wartościach patriotycznych w kontekście idei „zakupów z sensem”. Takim mianem można określić wybory klientów dokonywane w zgodzie z własnymi przekonaniami, ale bez konieczności rezygnowania z racjonalności konsumenckiej, w szczególności z poszukiwania najwyższej jakości dostępnej w założonej cenie.

Silny wpływ technologii, mediów i marketingu sprawia, że konsumenci stają się coraz bardziej wymagający, co oczywiście oznacza konieczność podnoszenia standardów jakości. Z badań Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego przeprowadzonych przez ASM wynika, że około 2/3 konsumentów jest skłonnych płacić więcej za produkty wyższej jakości. Można to rozumieć jako wzrost dojrzałości, bo żeby „jakość była w cenie”, konsument musi nauczyć się rozpoznawać, z czego w praktyce owa wyższa jakość produktu wynika. W przypadku produktów spożywczych za jakość odpowiadają użyte składniki, walory smakowe, świeżość, walory zdrowotne itd. Te elementy jakości często są efektem konkretnego pochodzenia i sposobu wytwarzania produktów – charakterystycznego dla regionu czy producenta. Zależność jakości od miejsca pochodzenia i metod produkcji jest coraz czytelniejsza nie tylko dla producentów i sprzedawców, ale także dla kupujących. Cenimy sobie francuskie sery, włoskie wędliny, a wina – zarówno włoskie, jak i francuskie. Ale coraz częściej wybieramy sery warmińsko-mazurskie, podlaskie czy małopolskie, wina lubuskie lub podkarpackie.

Które z poniższych cech produktu są Pana/Pani zdaniem konieczne, aby można było o nim powiedzieć „polski produkt”? (N = 1000, w proc.*)


* Wskazania nie sumują się do 100 proc. ponieważ badani mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź, zaprezentowano wskazania > 1,0 proc.
Źródło: badanie Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego i ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku

Badania przeprowadzone przez CBOS w 2016 r. dowiodły, że niemal 9 na 10 Polaków (88 proc.) uważa się za patriotów, a dla trzech czwartych przynależność narodowa jest powodem do dumy. Zdaniem badanych najważniejsze cechy postawy patriotycznej to: dbałość o wpajanie dzieciom miłości i szacunku do ojczyzny, pielęgnowanie polskich tradycji, znajomość historii własnego kraju, okazywanie szacunku godłu, fladze i hymnowi narodowemu, poszanowanie i przestrzeganie prawa oraz udział w wyborach. Wszystkie te przejawy patriotyzmu są ważne dla co najmniej 90 proc. badanych. Relatywnie najmniej respondentów, choć nadal większość, zgadza się z tym, że patriotyzm polega między innymi na kupowaniu przede wszystkim polskich produktów (67 proc.).

Z kolei badania Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego są dowodem na to, że patriotyzm zakupowy ma wysoką pozycję wśród popieranych przez polskie społeczeństwo przejawów patriotyzmu – zaraz po dumie z bycia Polakiem, przywiązaniu do polskiej kultury oraz historii.

Czym jest dla Pana/Pani patriotyzm dziś? (N = 1000, w proc.*)


* Wskazania nie sumują się do 100 proc., ponieważ badani mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź, zaprezentowano wskazania > 1,0 proc.
Źródło: badanie Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego i ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku

Patriotycznie nastawieni do swoich zakupów konsumenci mają jednak kłopot z określeniem, czym właściwie jest produkt polski. Najczęstszym – można by powiedzieć: minimalnym – kryterium polskiego pochodzenia jest fakt jego wytworzenia na terytorium kraju (66,5 proc.), ale konsumenci zwracają też uwagę na oznaczenie polskiego pochodzenia, a nieco rzadziej na fakt płacenia przez producentów podatków w Polsce, krajową lokalizację siedziby firmy oraz polskie pochodzenie kapitału.

Najważniejszymi kryteriami wyboru produktów są oczywiście nadal cena i jakość, przy czym najnowsze badania Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego (fale badań z lat 2017 i 2018) pokazują, że jakość doskonale konkuruje z ceną, wybijając się nawet na pierwsze miejsce w rankingu ważności kryteriów zakupowych.

Skojarzenia z produktami/usługami nagrodzonymi Godłem „Teraz Polska” (N = 918, w proc.)

 


* Wskazania sumują się do 100 proc. w każdej parze cech.
Źródło: badanie Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego i ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku

Mając wiedzę o rosnącej sile tzw. efektu miejsca pochodzenia, czyli sile oddziaływania informacji o pochodzeniu produktów na preferencje konsumentów, wielu producentów wykorzystuje swoje regionalne pochodzenie do zbudowania silnych marek, za którymi stoi wyróżniająca jakość i… coś jeszcze. Coś, co w marce jest najważniejsze, czyli wartości. W przypadku budowania marki w oparciu o regionalne pochodzenie są to wartości patriotyczne, związane m.in. z szacunkiem do tradycji, ale też wspieraniem lokalnej gospodarki.

Warto zauważyć, że krajowe czy też regionalne pochodzenie produktów nie jest kryterium, które konkuruje z jakością. Konsumenci najchętniej sięgają po ofertę, która ma wysoką jakość, atrakcyjną cenę oraz krajowe pochodzenie. Takie warunki łącznie spełniają – niezmiennie od prawie 30 lat – produkty i usługi nagradzane Godłem „Teraz Polska”. Zdaniem respondentów badania Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego oferta oznaczona Godłem „Teraz Polska” ma wysoką i stabilną jakość, jest nowoczesna, rozpoznawalna, wyjątkowa i ma atut krajowego pochodzenia.


Dr Jarosław Górski 

adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, członek zarządu Fundacji Best Place – Europejskiego Instytutu Marketingu Miejsc, doradca prezesa Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego.

 

 

 

Czytaj także

Najciekawsze artykuły i wywiady wprost na Twoją skrzynkę pocztową!

Administratorem Państwa danych osobowych jest Fundacja Best Place Europejski Instytut Marketingu Miejsc z siedzibą w Warszawie (00-033), przy ul. Górskiego 1. Z administratorem danych można się skontaktować poprzez adres e-mail: bestplace@bestplaceinstitute.org, telefonicznie pod numerem +48 22 201 26 94 lub pisemnie na adres Fundacji.

Państwa dane są i będą przetwarzane w celu wysyłki newslettera, na podstawie prawnie uzasadnionego interesu administratora. Uzasadnionymi interesami administratora jest prowadzenie newslettera i informowanie osób zainteresowanych o działaniach Fundacji.

Dane osobowe będą udostępniane do wglądu dostawcom usług IT w zakresie niezbędnym do utrzymania infrastruktury IT.

Państwa dane osobowe będą przetwarzane wyłącznie przez okres istnienia prawnie uzasadnionego interesu administratora, chyba że wyrażą Państwo sprzeciw wobec przetwarzania danych w wymienionym celu.

Uprzejmie informujemy, iż przysługuje Państwu prawo do żądania od administratora dostępu do danych osobowych, do ich sprostowania, do usunięcia, prawo do ograniczenia przetwarzania, do sprzeciwu na przetwarzanie a także prawo do przenoszenia danych (o ile będzie to technicznie możliwe). Przysługuje Państwu także możliwość skargi do Urzędu Ochrony Danych Osobowych lub do właściwego sądu.

Podanie danych jest niezbędne do subskrypcji newslettera, niepodanie danych uniemożliwi wysyłkę.