Miasto, które (się) uczy

Fot. Tadeusz Poźniak/Archiwum Urzędu Miasta Rzeszowa (Kładka dla pieszych)

Urbanista Richard Florida, pisząc o regionach i miastach, ukuł pojęcie learning regions. Miasta uczące się to nic innego jak magazyny nauki i pomysłów, które kształtują przyjazne środowisko i zapewniają infrastrukturę, by usprawnić przepływ wiedzy. To ona jest bowiem motorem wzrostu gospodarczego. Świadomość własnego potencjału połączona z analizą potrzeb pozwala wdrożyć odpowiednie narzędzia, które umożliwią dynamiczny rozwój firm i instytucji, a w efekcie miasta i regionu.

W 2015 r. Polska Fundacja im. Roberta Schumana opublikowała raport dotyczący miast uczących się, w którym porównała zdolności polskich miast do konkurowania na krajowym rynku wiedzy. W zestawieniu 66 miast, które poddano analizie, na drugim miejscu uplasował się Rzeszów, pozycjonujący się jako stolica innowacji. Wyprzedził m.in. Poznań, Kraków i Wrocław.

Rzeszów wielokrotnie znajdował się na czele rankingów dotyczących polskich i europejskich miast. Jest najbardziej atrakcyjnym miastem dla biznesu (w kategorii miast od 150 tys. do 300 tys. mieszkańców), plasuje się w czołówce polskich miast, w których żyje się najlepiej, wyprzedzając m.in. Wrocław, Gdańsk czy Katowice (także miasta wydające najwięcej na inwestycje). Autorzy wszelakich rankingów doceniają stolicę Podkarpacia za konsekwentny rozwój branży nowoczesnych technologii.

Jednym z głównych czynników świadczących o innowacyjności Rzeszowa jest obecność wielu firm prowadzących zaawansowaną technologicznie działalność badawczo-rozwojową. Potencjał miasta pod tym względem prezentuje się imponująco. Ultranowoczesne technologie są wykorzystywane m.in. w Pratt & Whitney Rzeszów, MTU Aero Engines Polska, BorgWarner Poland, Hamilton Sundstrand Poland, ML System, D.A. Glass, Fibrain, Nestlé (NQAC) czy Elmaku. Działalność badawczo-rozwojowa prowadzona w tych przedsiębiorstwach wpływa znacząco na podnoszenie rangi stolicy Podkarpacia na gospodarczej mapie Polski i Europy i współgra ze sloganem: „Rzeszów – stolica innowacji”. To bowiem jedyne miasto w Polsce, które związało swoją przyszłość właśnie z technologiami i na nich oparło konsekwentnie realizowaną strategię.

Nieustanny rozwój w dziedzinie nowoczesnych technologii w Rzeszowie związany jest nierozerwalnie z obecnością klastra Dolina Lotnicza. Bez innowacji w tej branży sukces nie byłby możliwy. Ponad 100 podmiotów z całego regionu oferuje dziesiątki tysięcy miejsc pracy, a programy edukacyjne w szkołach ponadgimnazjalnych i kierunki studiów tworzone są z myślą o bieżącym zaspokajaniu potrzeb przedsiębiorców. Rzeszowskie szkoły kształcą m.in. techników awioników, mechaników lotniczych czy mechatroników, a na podkarpackich uczelniach powstają specjalistyczne kierunki, takie jak lotnictwo i kosmonautyka czy zarządzanie ruchem lotniskowym.

Dzięki realizacji idei klasteringu, której Rzeszów jest pionierem, tamtejsze firmy skutecznie ze sobą współpracują. Każda z nich przyciąga kolejnych przedsiębiorców. W regionie działa także klaster Informatyka Podkarpacka, Klaster Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych „Poligen”, Klaster Jakości Życia „Kraina Podkarpacie” i Podkarpacki Klaster Energii Odnawialnej. Jednak to krajowy klaster kluczowy Dolina Lotnicza zaliczany jest do najprężniej rozwijających się klastrów na świecie. Przemysł lotniczy i edukacja kosmiczna wyrosły na specjalizację całego województwa podkarpackiego, gwarantując jego stolicy prężny rozwój.

Zamek Lubomirskich (Fot. Tadeusz Poźniak/Archiwum Urzędu Miasta Rzeszów)

Nie bez znaczenia dla dynamiki rozwoju Rzeszowa było zwiększenie obszaru miasta (od 2006 r. został podwojony). Nowe tereny inwestycyjne pozwoliły na stworzenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Rzeszów-Dworzysko, która zagwarantowała powstanie nowych fabryk, a więc i miejsc pracy. W stolicy Podkarpacia w 2015 r. powstało 665 nowych firm. To najlepszy wynik w kraju. Dodatkowo autostrada A4 i międzynarodowe lotnisko Rzeszów-Jasionka usprawniły komunikację i podniosły atrakcyjność miasta jako miejsca zamieszkania. W Rzeszowie wciąż przybywa mieszkańców, a prognozy są w tej kwestii optymistyczne – w ciągu najbliższych 35 lat populacja ma się zwiększyć. Tendencjom tym naprzeciw wychodzą deweloperzy, dzięki którym powstają nowoczesne osiedla mieszkaniowe, a także władze, stawiające na zrównoważony rozwój miasta. Nowe drogi, żłobki, przedszkola i szkoły, hale sportowe, boiska i tereny rekreacyjne oraz wciąż unowocześniana komunikacja publiczna mają zachęcać do osiedlania się w Rzeszowie. Miasto stało się także ważnym ośrodkiem akademickim kraju. Studiuje tam ok. 60 tys. studentów, co plasuje Rzeszów na pierwszym miejscu w UE pod względem liczby studentów na tysiąc mieszkańców.

Pojęcie innowacyjności ostatnimi czasy jest zdecydowanie nadużywane. Wciąż obecne w mediach, powtarzane przez ekspertów, dziennikarzy i polityków, powoli zaczęło tracić swoje pierwotne znaczenie i wartość. Dziś wszyscy wiemy, że innowacyjność jest wymogiem współczesności, któremu trzeba sprostać. Innowacyjna musi być gospodarka, przedsiębiorstwo, produkt, wszelkie pomysły i rozwiązania. Także miasto. Przyglądając się stolicy Podkarpacia, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że nie tylko ma na siebie konkretny pomysł, ale z sukcesem go realizuje. Rzeszów może służyć jako wzorowy przykład współpracy między nauką a biznesem. Osiągnął olbrzymi sukces. W praktyce zrealizował to, o czym mówią eksperci. Nie tylko wpisał się w aktualną dyskusję, ale stał się prawdziwym centrum innowacji.